муҳоҷират
Муҳоҷирати меҳнатӣ: мушкилот ва дурнамо
- Муҳоҷирати корӣ тӯли солҳои охир барои Тоҷикистон ба яке аз масоили муҳими дорои аҳамияти иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва сиёсӣ табдил ёфта, мушкилоти дар ин самт вуҷуддошта қариб тамоми сокинони кишварро фаро мегирад. Аз ин хотир, таҳлил ва баррасии амиқи раванди муҳоҷират ва дарёфти роҳҳои ҳаллу фасли мушкилоти он амри зарурист.
Ин матлабро Абдураҳмон Қурбонов, сардори Раёсати Маркази тадқиқоти стратегии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар конфронси илмию амалии "Масъалаҳои раванди муҳоҷирати меҳнатӣ: мушкилот ва дурнамо", ки дар ин марказ доир гардид, иброз дошт. Дар конфронс олимон, мутахассисону намояндагони вазорату идораҳои дахлдор, пажуҳишгоҳҳои тадқиқоти илмӣ, донишгоҳу донишкадаҳои олӣ, коршиносону кормандони созмонҳои байналмилалии муҳими Тоҷикистон, ҳамчунин кормандони мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо иштирок карда, паҳлуҳои гуногуни раванди муҳоҷиратро баррасӣ намуданд.
Ба гуфтаи Абдураҳмон Қурбонов, то ҳол оид ба теъдоди умумии муҳоҷирон, аз ҷумла муҳоҷирони корӣ дар хориҷи кишвар ва маблағҳое, ки онҳо мефиристанд, иттилои амиқ вуҷуд надорад. Албатта, аз ҷониби сохтору идораҳои дахлдор якчанд тадқиқоти илмӣ гузаронда шуд ва он имкон медиҳад, ки мақомоти расмии давлатӣ, дигар хоҳишмандон роҷеъ ба вазъи кунунии раванди муҳоҷират дар Тоҷикистон ва берун аз он маълумот пайдо намоянд. Аммо таҳлилу таҳқиқи амиқу ҳамаҷиҳата аз тарафи мақомоти марбута дар сатҳи зарурӣ амалӣ нашудааст.
Зикр гардид, ки аксари муҳоҷирони корӣ (53 дарсад) ҷавонони аз 15 то 29-соларо ташкил медиҳанд ва бештари онҳо ихтисоси муайян надоранд.
Тавре маълум аст, дар бозори меҳнат қувваи корӣ, сарфи назар аз дараҷаи тахассус, харидор дорад. Инро пеш аз ҳама дар мисоли Русия метавон мушоҳида кард, ки қабулкунандаи асосии муҳоҷирони тоҷик ба ҳисоб меравад. Бештари муҳоҷирони дар Федератсияи Русия фаъолиятдошта, дониши касбӣ ва ҳуқуқӣ надоранд, ки боиси поймол шудани ҳуқуқҳои онҳо мегардад.
Ҷамшед Икромов, муовини сардори Хадамоти муҳоҷирати назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар хусуси тамоюлҳои муҳоҷирати берунаи шаҳрвандони Тоҷикистон ибрози андеша намуда, афзуд, ки роҳи дуруст дар ҳалли мушкилоти мавҷуда, ташкили бештари ҷойҳои кории музднок дар Ватан аст.
- Масъалаи дигаре, ки масъулони соҳа барои ҳаллу фасли он бояд сари андеша раванд-, гуфт Абдураҳмон Қурбонов,- ҳифзи иҷтимоии муҳоҷирони корӣ мебошад. Зеро то имрӯз таъмини нафақа ва суғуртаи давлатии иҷтимоии муҳоҷирони корӣ, ки берун аз кишвар фаъолият доранд, ҳалли худро наёфтааст. Ҳукумати ҷумҳурӣ дар ин самт баъзе тадбирҳо андешид, вале то ҳол бобати он хулосаву мавқеи мушаххас маълум нест.
Гуфта шуд, маблағҳое, ки муҳоҷирон ба хонаводаҳояшон мефиристанд, дар паст гардидани сатҳи камбизоатӣ нақши муассир дорад. Аз рӯи маълумоти Бонки ҷаҳонӣ танҳо соли 2011 маблағи аз ҳисоби муҳоҷирон ба ҷумҳурӣ воридгардида, 47 дарсади ММД - ро ташкил намуд. Ин аз як тараф баҳри баланд бардоштани сатҳи зиндагии мардум мусоидат намуда бошад, аз ҷониби дигар то андозае теъдоди оилаҳои камбизоат ва ба дастгирии ҳифзи иҷтимоии давлатӣ эҳтиёҷдоштаро кам намуд.
- Баъзе ҷавонон бо андеша ва ҷаҳонбинии дунявӣ ба муҳоҷират мераванд, вале аз он ҷо бо тафаккури ифротиву хурофотӣ бармегарданд ва нодида гирифтани ин гуна тамоюл метавонад оқибатҳои нохуш ба бор орад, - гуфт Абдураҳмон Қурбонов.
Дар конфронс ҳамчунин паҳлуҳои дигари ҳаёти муҳоҷирони меҳнатӣ - таъмини ҳифзи саломатӣ, ба таҳсил фаро гирифтани фарзандони онҳо дар дохил ва хориҷи кишвар, таъсири муҳоҷирати дохилӣ ва берунӣ ба муҳити ахлоқӣ ва саломатии шаҳрвандон, ҷанбаҳои ҳуқуқӣ, рушди муҳоҷирати зеҳнҳо (шахсони дорои қобилияти фаъоли меҳнатӣ) мавриди баррасӣ қарор гирифт.
Бо мақсади тақвият бахшидан ба ҳифзи ҳуқуқу озодиҳои муҳоҷирон ҳозирон ба хулоса омаданд, ки масоили вобаста ба муҳоҷирати меҳнатӣ дар ҷумҳурӣ муносибати махсус ва беҳбудии ҷиддиро тақозо дорад. Аз ин рӯ, иштирокдорони ҳамоиш амалӣ сохтани тадбиру тавсияҳои зеринро ба мақсад мувофиқ шумурданд:
Таҳлилу таҳқиқи ҳамаҷонибаи муҳоҷирати меҳнатӣ, нақши он дар ҳаёти иқтисодӣ, иҷтимоӣ, сиёсӣ ва фарҳангии кишвар; барои ба низоми муайян даровардани раванди муҳоҷирати меҳнатӣ, вобаста кардани фаъолияти соҳа ба як сохтори давлатӣ; ташкили курсҳои кӯтоҳмуддати омодагии пеш аз сафар, аз ҷумла, омӯзиши касбҳои коргарӣ, забони русӣ ва қонунгузорӣ оид ба муҳоҷират дар минтақаҳои гуногуни ҷумҳурӣ; фарогирии онҳо бо суғуртаи иҷтимоӣ, ёрии гуногун ҳангоми беморӣ, маъюбӣ ва муваққатан гум кардани қобилияти корӣ; тақвият додани ҳамкориҳо бо мақомоти дахлдори давлатҳои дигар бо мақсади ба роҳ мондани будубоши расмии муҳоҷирони корӣ; таҳлили ҳамаҷониба ва мукаммали сабабу омилҳои аз ҷумҳурӣ рафтани кормандони меҳнати фикрӣ ва муайян намудани теъдоди онҳо дар давраи истиқлолият.
Шаҳнози ҚУРБОН,
"Ҷумҳурият"
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 13.07.13 №: 94 Мутолиа карданд: 25553
