маориф
«МАКТАБҶАНГ»: КӢ ГУНАҲГОР?
Ҳарчанд ашхоси нуктафаҳм «Хабари нохушро то тавонӣ, дертар расон» гӯянд ҳам, имрӯз он зуд паҳн шуда, инсонҳоро андӯҳгин месозад. Яке аз ин хабарҳои шум, воқеаи рӯзи 17 феврал дар кӯчаи Маяковскийи шаҳри Душанбе рух дода аст. Ду гурӯҳ хонандагони мактабҳои № 59 ва 32-и ин маҳалла бо ҳам занозанӣ карда, чанд нафар аз онҳо ҷароҳат бардоштааст. Нафаре аз онҳо бо зарби чанд корд дар беморхона бистарист. Шаш нафар иштирокчии ин ҳодиса аз ҷониби кормандони ҳифзи ҳуқуқ дастгир шуда, мавриди пурсиш қарор доранд.
Ин воқеаи нохушро аз рӯзномае мутолиа намудаму суҳбати телефонии қариб як сол пеши як марде дар дафтари идора ба ёдам омад. Он мард ба шахси ҳамсуҳбати худ аз кӯчаи Маяковский чанд бор ёдовар шуда, афсӯс мехӯрд, ки бача ҳайф шуд. Мард ба ҳамсуҳбаташ ҳикоят мекард, ки писари як дӯсташро дар рӯзи рӯшан, 50 метр дуртар аз мактаб куштанду дар ҷанозааш будааст. Падари марҳум чунон мегирист, ки моро ҳам гирён кард. Чанд хонанда писари мактабхонашро доштаанду як нафари дигар ба қафаси синаи ӯ задаст. Як ронандаи таксиро хоҳиш кардаанд, ки маҷруҳро ба беморхона барад, аммо ӯ «дар бало мемонам», гуфта хоҳиши онҳоро рад кардааст. То ба беморхона расондан хуни бисёр рехта, писарбача дар он ҷо фавтидааст. Мард мегуфт, ки агар сари вақт ба беморхона мебурданд, шояд зинда мемонд. Як писари 16-сола гуле аз зиндагӣ начида, умраш хазон шуд.
Чӣ бояд кард, чӣ чора бояд андешид, ки пеши роҳи ин гуна ҳодисаҳо гирифта шавад? Ба ин амали нангини ҷомеа кӣ гунаҳгор аст? Агар холисона бигӯем, мо ҳама, аз ҳар хонадон сар карда, то мактабу мақомоти кафили амнияти шаҳрвандон гунаҳгорем. Ба ин амал он наврасу ҷавононе даст мезананд, ки падару модарон бобати дар куҷо ва ба чӣ кор машғул будани фарзандонашон бепарвоянд. Назорату насиҳат нест, таъкиду сиёсати волидайн суст аст. Дар мактаб ҳам иллати авбошии хонандагонро бори дӯши падару модар мекунанд, ки ин ҳам дуруст нест. Агар вазифаи мактаб фақат таълим мебуд, муаллимро тарбиятгари насли наврас гуфтан мантиқ надошт. Пас чаро таълиму тарбия мегӯем? Алоқаи тавъами оилаю мактаб ки нест, натиҷааш чунин хоҳад шуд. Дарсҳои тарбиявӣ ҳам, ки сар сарӣ мегузаранд, чандон асар надоранд. Ку муаллимҳои ҷоннисору сарсупурда, ки ба манзили чунин хонандаҳои гарданшах рафта, бо волидайни онҳо роҳи дурусти тарбияро пайдо кунанд? Талаба ҳам талабаи пешин нест, ки насиҳатро гӯш кунад.
Чаро нозирони минтақавӣ, ки аз авзои маҳали зери назари худ бояд бохабар бошанд, ин ҳодисаро пешгирӣ накарданд? Агар кормандони милитсияе, ки шумораашон чандон кам нест, тибқи талаботи қонун хизмат кунанд, чунин ҳодисаҳо рух намедиҳанд. Рух диҳанд ҳам, пешгирӣ мешаванд.
Мегӯянд, ки ҳар инсон дар тӯли зиндагии худ бояд се кори хайр: манзиле бунёд кунад, ниҳоле парвариш намояд ва фарзанде ба воя расонад.
Хуб, фарз кардем, хонаи бароҳат дорем, ниҳол ҳам парвариш карда онро боровар намудаем. Агар фарзанди худро солеҳ ба воя нарасонда бошем, ӯ ноқобилу шӯрапушт бошад, ин манзили озодаю боғу бӯстон ба кӣ даркор аст? Оё бовар дорем, ки ин хона ободу ин боғ боровар хоҳад монд?
У. МУРОД, «Ҷумҳурият»
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 27.02.2014 №: 41 Мутолиа карданд: 1533
