маориф
САРВАРИ ДАВЛАТ ВА РУШДИ ИЛМ
Дар марҳилаи аввали истиқлолият олимону мутахассисони ҷавон беш аз пеш ба дастгирӣ ва кумакҳои иҷтимоӣ эҳтиёҷ пайдо намуданд. Вазъи хароби пояи илмӣ - техникии кафедраҳои мактабҳои таҳсилоти олии касбӣ ва муассисаҳои илмӣ - тадқиқотӣ, маош ва стипендияи ночиз, пешбинӣ нашудани маблағ барои нашри рисолаҳои илмӣ, автореферат ва дигар хароҷотҳои зарурӣ ва мавҷуд набудани шароити мусоиди манзилию маишӣ ва таҳсил барои аспирантон ва олимони ҷавон, боиси аз ин соҳа дур шудани ҷавонон гардид. Пажӯҳишгоҳҳои илмӣ - тадқиқотии Академияи илмҳо, институтҳои илмӣ - тадқиқотии соҳавӣ ва кафедраҳои мактабҳои таҳсилоти олии касбӣ аз сабаби ба соҳаи илм таваҷҷуҳ надоштани ҷавонон ба мушкилоти шадиди кадрӣ рӯ ба рӯ шуданд.
Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳолати мавҷударо хуб эҳсос намуда, бо вуҷуди мушкилоти молиявӣ барои беҳбудӣ бахшидан ба ин самти фаъолияти илмӣ дар ҷумҳурӣ чораҳои судманд меандешид. Хусусан, фармону супоришҳои Сарвари давлат ва Ҳукумати ҷумҳурӣ «Дар бораи таъсиси стипендияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои аспирантони таҳсили рӯзона», «Дар бораи таъсиси Ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ барои олимони ҷавон» ва «Дар бораи таъсиси хобгоҳи ҷумҳуриявии аспирантон» дар ин марҳила хеле бамаврид ва муфид буданд. Тибқи ин фармон барои аспирантон 15 стипедияи махсус муқаррар карда шуд, ки ин марҳилаи аввали дастгирии аспирантон аз ҷониби Сарвари давлат маҳсуб меёфт.
Таъмир ва ба истифода додани «Хобгоҳи ҷумҳуриявии аспирантон» дар назди Донишгоҳи миллии Тоҷикистон бо тамоми таҷҳизоти замонавӣ барои 300 нафар маҳз бо дастури Сарвари давлат сурат гирифта, барои таъмир ва таҷҳизондани он аз Фонди эҳтиётии Президенти кишвар 4,5 миллион сомонӣ ҷудо шуд. Воқеан, солҳои зиёд олимони ҷавон ва аспирантон аз нарасидани шароити мусоиди моддию маишӣ, аз ҷумла набудани манзили муносиб танқисӣ мекашиданд ва дар тӯли мавҷудияти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои аспирантону олимони ҷавон таъсиси чунин як хобгоҳ ва бо чунин шароиту таҷҳизот бори аввал буд.
Ҳукумати ҷумҳурӣ вобаста ба мусоид гардидани вазъи иқтисодии кишвар, ҷиҳати ҳавасмандгардонии моддӣ ва ҳифзи иҷтимоии кормандони соҳаи илм давра ба давра чораҳои судманд меандешид. Маоши кормандони соҳаи илм аз соли 2000 - ум (15,5 сомонӣ) то соли 2013 тақрибан 34 маротиба зиёд гардидааст.
Шурӯъ аз соли 2000 - ум маблағгузорӣ барои иҷрои тадқиқот ва коркарди илмӣ аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ сол ба сол афзуд. Чунончи, солҳои 2000 ин рақам 1 миллиону 155 ҳазор сомонӣ ва соли 2015 бошад, зиёда аз 35 миллион сомониро ташкил медод.
Президенти кишвар борҳо таъкид намудаанд, ки фароҳам овардани шароити беҳтари зиндагӣ барои сокинони кишвар ҳадафи олитарини фаъолияти Президент ва Ҳукумат мебошад. Бо ин мақсад аз 1 июли соли равон марҳилаи навбатии зиёдшавии музди меҳнат амалӣ карда мешавад, ки онро боз як зуҳуроти ғамхории Президенти мамлакат ҷиҳати ҳифзи иҷтимоии кормандони соҳаи илм арзёбӣ намудан мумкин аст.
Абдураҳмон ҚУРБОНОВ,
доктори илми фалсафа,
сардори раёсати таҳлили масъалаҳои иҷтимоии МТС
назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 16.06.016 №: 116 Мутолиа карданд: 8023
