маориф
«МАКТАБ. МЕҲНАТРО ҚАРИБ АЗ БАЙН БУРДЕМ, ЧАРО?»
Бо ин ном 14 июни соли 2016 матлаби барандаи Ҷоизаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи маориф, устоди муҳтарам, мактабшиноси варзидаи ҷумҳурӣ Ҳабиб Искандаров ба табъ расидааст. Ӯ масъалаи тарбияи меҳнатии хонандагонро мавриди баррасӣ қарор дода, андешаҳои худро оид ба «тарбияи бадан, тарбияи ҷисмонӣ, солим нигоҳдории кӯдакон, гузаронидани мушоҳида ва муоинаи тиббӣ, сатҳи амиқи таълим ва сарбории таълимии (педагогии) хонандагон» баён намудааст.
Муаллиф менависад: «Редди… бо мақсади расонидани кумак ба падару модарон ҷадвали рӯзи таълимгирандагонро чунин тартиб додааст:
1. Меҳнати ҷисмонӣ – 5 соат;
2. Машғулиятҳои ҷисмонӣ ва меҳнати дастӣ – 4,5 соат;
3. Машғулиятҳои вақтхушӣ ва ҷамъиятӣ – 2,5 соат;
4. Хоб – 9 соат;
5. Хӯрдани хӯрок ва вақти холӣ – 3 соат;
6. Ҷамъ: 24 соат.
Тавре бармеояд, ин кор тамоман низоми дигар дорад: аввал, саломатӣ, дуюм, тарбия ва баъд, таълим ё омӯзиш. Дуруст аст, ки дар ҳама ҳолат саломатӣ дар ҷойи аввал меистад. Бархе бар онанд, ки тарбия аз таълим муқаддамтар аст, дигарон баръакс, таълимро пеш аз тарбия мегузоранд ва гурӯҳи сеюм ҷонибдори баробар рушд додани таълиму тарбия мебошанд. Чун дар маҷмӯъ сухан дар бораи тарбия меравад, назарияи аввал дуруст аст, вале вақте сухан дар бораи таълиму тарбияи мактабӣ меравад, назари баъдӣ саҳеҳ мебошад. Чаро ки муассисаи таълимӣ маҳз ба хотири таълим ва омӯзиш таъсис дода мешавад ва унсурҳои тарбия дар заминаи таълим ташаккул меёбанд. Хонанда маҳз тавассути таълим ва омӯзиш соҳиби дониш, қобилият ва малакаю маҳорат мегардад. Тарбия ҳамон вақт муассир аст, ки хонанда ин сифатҳоро доро бошад.
Редди хулосаҳои худро дар асоси мактаб – интернате, ки барои кӯдакони табақаи имтиёзноки ҷамъият таъсис дода буд, баён намудааст.
Нақшаи таълимии муассисаҳои таҳсилоти умумии Ҷумҳурии Тоҷикистонро солҳои 2015 – 2020, ки бо қарори мушовараи Вазорати маориф ва илм аз 05.08.2015, № 19/1 тасдиқ шудааст, сарбории таълимро барои зинаи якуми таҳсилот аз 4 то 5 соат, барои зинаи дуюми таҳсилот аз 5 то 5,2 соат ва барои зинаи сеюми таҳсилот 5,7 соат дар як рӯз пешбинӣ намудааст, ки ин дар муқоиса бо дигар кишварҳои ҳамсоя хело кам аст. Ҳатто дар сурати пурра ба роҳ мондани соатҳои иловагии таълимӣ, ки дар нақша барои зинаи аввали таҳсилот дар як ҳафта то 4 соат, барои зинаҳои дуюм ва сеюми таҳсилот то 8 соат пешбинӣ шудааст, дар умум сарбории ҳадди аксари таълимии ҳафтаинаи хонандагон дар зинаи якуми таҳсилот 4,8 соат, зинаи дуюми таҳсилот аз 5,5 то 6,5 соат ва дар зинаи сеюм 7 соатро ташкил медиҳад, ки ин ба талаботи меъёрҳои мавҷудаи таълим мувофиқ буда, соатҳои таълимӣ дар ҳама зинаҳои таҳсилот аз назари равонӣ, физиологӣ ва синнусолии хонандагон мутобиқат мекунад.
Албатта, на ҳамаи мактабҳои мо дорои шароити хубанд, яъне набудани ҳоҷатхонаҳо дар ҳар қабати муассисаи таълимӣ, оби гарму хунук дар тамоми фасли сол, хонаи гигиенӣ барои духтарон, ошхонаи ҳозиразамон ва ғайраҳо ташвишовар аст.
Муассисаҳои таҳсилоти умумии кишвар дар татбиқи сиёсати давлат ва Ҳукумати Тоҷикистон дар мавриди тарбияи насли солим ва бунёди ҷомеаи солим пайваста кӯшиш намуда, барои солиму бардам ба воя расидани онҳо дар ҳамкорӣ бо дигар ниҳодҳои давлатию ҷамъиятӣ тамоми тадбирҳоро меандешад.
Ш. Ёрмуҳаммадзода,
директори Маркази ҷумҳуриявии
таълимию методии назди Вазорати маориф
ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 18.08.2016 №: 166 Мутолиа карданд: 6086
