маориф
«Таълими ҳарбӣ
дар мактабҳо
ҷавобгӯи
талабот нест»
Вазорати маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон мақолаи Ҷовиди Аштӣ «Таълими ҳарбӣ дар мактабҳо ҷавобгӯи талабот нест»-ро, ки дар рӯзномаи «Ҷумҳурият» 16 майи соли 2009, № 61 ба табъ расида буд, мавриди таҳлилу баррасӣ қарор дод.
Муаллиф навиштааст: «Агар таълими дарси ҳарбӣ ва машқҳои шашрӯзаи ҳарбии хонандагон бо қарори Вазорати маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон кам ва аз байн бардошта намешуд, дар масъалаи сафарбарии ҷавонон ба хизмати ҳарбӣ ба мушкилоти зиёд рӯ ба рӯ намегаштем. Ҳоло дар мактабҳо таълими ҳарбӣ ҷавобгӯи талаботи рӯз нест. Аз ин рӯ, Вазорати маорифро зарур аст, ки баҳри ислоҳи камбудиҳо чораҳои муассир биандешад».
Эроди муаллифи мақола дар бораи он ки «…таълими дарси ҳарбӣ ва машқҳои шашрӯзаи ҳарбии хонандагон бо қарори Вазорати маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон кам ва аз байн бардошта шудаанд» ҳақиқати воқеӣ надорад. Зеро, то соҳибистиқлолии миллӣ аз ҷониби мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо барои гузаронидани машқҳои шашрӯзаи ҳарбӣ маблағ ҷудо карда шуда, комиссариатҳои ҳарбӣ дар якҷоягӣ бо омӯзгорони фанни тайёрии ибтидоии ҳарбӣ он машқҳои шашрӯзаро амалӣ менамуданд. Бинобар ин, агар сабаби кам кардани таълими фанни тайёрии ҳарбӣ ин пеш аз ҳама норасоии омӯзгорон бошад, пас машқҳои шашрӯзаи ҳарбӣ на бо қарори Вазорати маориф, балки бинобар сабаби аз ҷониби мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо маблағгузорӣ накардан ва дастгирӣ наёфтан, аз байн бардошта шуданд.
То ба эътидол омадани ҳолати мавҷуда Вазорати маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон як қатор тадбирҳо андешида, аз ҷумла «Дастури методӣ ба ёрии роҳбарони ҳарбии мактабҳои таҳсилоти миёнаи умумии Ҷумҳурии Тоҷикистон»-ро таҳия намуд ва дастраси муассисаҳои таълимӣ гардонд. Ҳолати таълими фанни мазкурро моҳи апрели соли 2007 дар маҷлиси назоратии назди вазири маориф мавриди муҳокима ва баррасӣ қарор дода, баҳри рафъи камбудиҳо ва таъминот бо омӯзгорони фанни тайёрии ибтидоии ҳарбӣ чораҳо андешид. Таълими такмилёфтаи фанни тайёрии ибтидоии ҳарбиро дар шакли китоби дарсии «Омодагии дифои ҳарбӣ» барои синфҳои 10-11 омода намуд. Мушовараи Вазорати маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон (аз 28.07.2008, № 14/27) Нақшаи намунавии таълимии муассисаҳои таҳсилоти умумии Ҷумҳурии Тоҷикистонро тасдиқ карда, аз соли таҳсили 2008-2009 таълими фанни мазкурро дар синфҳои 10-11 ҳафтае як соатӣ дар 1671 мактаби таҳсилоти миёнаи умумии ҷумҳурӣ, ки бо омӯзгорон ва кабинетҳои алоҳидаи таълимӣ таъмин буда, қисме аз онҳо бо қисмҳои ҳарбӣ ҳамкорӣ доранд, ба роҳ монд.
Имрӯз дар аксарияти мактабҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ кабинетҳои таълимӣ, ҳуҷраҳои нигоҳдории яроқ, майдончаҳои ҳарбӣ-варзишӣ ва тир мавҷуданд, вале бо сабаби маблағгузорӣ нашудан аз тарафи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо, дастгирӣ наёфтан аз ҷониби комиссариатҳои ҳарбӣ ва Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва бо қувваи барқ ба таври доимӣ таъмин набудан ҳуҷраҳои нигоҳдории яроқҳо дар ҳолати ногувор қарор доранд.
Ғайр аз китоби дарсӣ дар муассисаҳои таълимии ҷумҳурӣ дигар воситаи аёнӣ, методӣ ва ё таълимӣ ба забони давлатӣ қариб вуҷуд надорад. Дар баъзе аз муассисаҳои таълимӣ ҳанӯз ҳам аз асбобҳои аёнии таълимии замони шӯравӣ истифода мебаранд.
Баҳри ҳалли мушкилоти мавҷуда зарур аст, ки воситаҳои аёнӣ аз тарафи Ташкилоти мададгори мудофиа ва маводи таълимӣ барои ёрии аввалияи тиббӣ аз тарафи Вазорати тандурустӣ дар мувофиқа бо Академияи таҳсилоти назди Вазорати маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян ва тайёр карда шуда, дастраси муассисаҳои таълимӣ гардонида шаванд. Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ барои гузаронидани машқҳои шашрӯзаи ҳарбӣ бояд маблағи зарурӣ дарёфт намояд. Дар масъалаи такмили ихтисоси омӯзгорони тайёрии ибтидоии ҳарбӣ ва ба таври амалию аёнӣ дар қисмҳои ҳарбию кафедраҳои ҳарбӣ баргузор намудани сӯҳбату вохӯрӣ ва машғулиятҳо бошад комиссариатҳои ҳарбӣ ва Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонанд мусоидат намоянд.
Мавриди зикр аст, ки Вазорати мудофиа ба беҳтар шудани вазъи таълими фанни омодагии дифои ҳарбӣ масъул буда, Низомномаи омодагии ҳарбии тодаъватиро бояд таҷдиди назар намуда, дар он вазифаҳои вазоратҳои маориф, тандурустӣ, кумитаҳои мададгори мудофиа, ҳолатҳои фавқулода ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва комиссариатҳои ҳарбии шаҳру ноҳияҳои ҷумҳуриро муайян намояд. Ҳамагуна маводи таълимӣ ва барномаю китобҳои дарсии тайёрии ибтидоии ҳарбӣ дар мувофиқа бо вазорату кумитаҳои марбута тасдиқ карда шаванд.
Барои он ки дар мактабҳо таълими ҳарбӣ ҷавобгӯи талаботи рӯз бошад, ҳамкорию дастгирӣ ва мусоидати мақомоти зикргардида зарур аст.
Абдуҷаббор РАҲМОНОВ,
вазири маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон
Баёни ақида (0) Санаи нашр: №: Мутолиа карданд: 8062
