илм
ИЛМ НОФЕЪ БО ЗАБОН АСТ
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Паёми навбатии хеш ба Маҷлиси Олӣ доир ба илм ва моҳияти он чунин таъкид намуданд: «Илм дар шароити муосир нақши калидӣ дошта, ба рушду тараққиёти давлат мусоидат менамояд». Дар ҳақиқат, илм дар ҷомеа як неруи тавонои зеҳнӣ аст ва олимон бо пажӯҳишу кашфиётҳои худ барои хубтару беҳтар гардидани ҳаёти инсон талош меварзанд.
Бахусус, рушди илмҳои бунёдӣ дар ҳама давру замон ҳамчун омили муҳими беҳ гардидани ҳаёт ва дар маҷмӯъ ташаккули ҷомеа муҳим арзёбӣ мегардид. Дар замони муосир, ки техника ва технология бо суръати ғайричашмдошт инкишоф ёфта истодааст, таваҷҷуҳ зоҳир кардани Сарвари давлат ба рушди илмҳои дақиқ ва табиию риёзӣ асоси воқеӣ ва бунёдӣ дорад. Аз илми ҷаҳонӣ ва техникаю технологияи ҷаҳонӣ дур мондан ба ҳар як миллату давлат хатар ва таҳдидҳои зиёдеро пеш оварда метавонад. Дар баробари илми ҷаҳонӣ қадам монда, аз дастовардҳои илмии олимони мамолики дигар баҳравар гардидан ва дар ин замина рушду инкишоф додани техникаю технологияи муосир ва истифодаи боманфиат аз онҳо боиси рушди босубот ва босамар мегардад.
Тавре ки мушоҳида мешавад, дар аксари кишварҳои ҷаҳон дар баробари рушду тавсеа додани илмҳои табиию риёзӣ ба илмҳои гуманитарӣ низ таваҷҷуҳи хосе зоҳир карда, дастовардҳои илмҳои дақиқро дар ин илмҳои гуманитарӣ татбиқ менамоянд. Махсусан, дар соҳаи илмҳои сотсиология, забон, адабиёт, таърих ва монанди инҳо нақши илмҳои дақиқ бештар ба назар мерасад. Аз ҷумла, дар аксари муассисаҳои таҳсилоти олии мамлакатҳои пешрафта фанни забоншиносии татбиқӣ ва забоншиносии компютерӣ тадрис мегардад. Чунин иқдом боиси он гардидааст, ки аз ҷониби муҳаққиқони ин соҳа барномаҳои электронии зиёде доир ба забон таҳияву таълиф гарданд ва тавассути онҳо луғатҳои гуногуни тафсирию тарҷумавӣ, ғалатгирии автоматии матнҳо, ҷустуҷӯ ва ёфтани вожаҳо бо муродифҳояшон ва монанди инҳо ба роҳ монда шавад. Бинобар ин, муҳаққиқон ва мутахассисони кишвари моро зарур аст, ки ба ин масоил таваҷҷуҳи бештаре зоҳир кунанд ва дар таълифи барномаҳои электронӣ доир ба забони тоҷикӣ ҷаҳду талош намоянд.
Тавре ки огаҳӣ дорем, бо дастури бевоситаи Президенти Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва саъйу талошҳои раёсати Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз соли ҷорӣ дифои рисолаҳои илмӣ барои ба даст овардани унвонҳои илмӣ бо забони тоҷикӣ оғоз мегардад. Ин иқдом, аз як ҷониб, агар барои омода кардани муҳаққиқону пажӯҳишгарони миллӣ мусоидат намояд, аз ҷониби дигар, барои инкишофи илми миллӣ ва забони давлатии кишвари соҳибистиқлоламон мусоидат карда метавонад. Бинобар ин, сохтану таҳия кардани барномаҳои гуногуни электронии таҳриргари забони тоҷикӣ барои баррасии корҳои илмӣ хеле муҳим арзёбӣ мегардад. Зеро илм бо забон нофеъ аст, яъне агар забони осори илмӣ содаю фаҳмо бошад, он метавонад, ки ба соҳибонаш манфиати бештаре орад.
Муҳаммаддовуд САЛОМИЁН,
устоди Донишгоҳи миллии Тоҷикистон
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 01.02.2017 №: 25 Мутолиа карданд: 20610
