суханрониҳо
Суханронии Эмомалӣ Раҳмон, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба ифтихори ҷашни Наврӯз, шаҳри Турсунзода, 21 марти соли 2017
Ҳамдиёрони азиз!
Ҳозирин ва меҳмонони гиромӣ!
Кулли мардуми шарифу фарҳангии Тоҷикистон, ҳамватанони бурунмарзӣ, халқҳои Ҳавзаи тамаддуни Наврӯз, хурду бузурги мардуми заҳматкашу сарбаланди шаҳри Турсунзода ва ҳамаи шумо, ҳозирини арҷмандро ба ифтихори Наврӯзи фархундаву оламафрӯз - ҷашни бедории табиат ва инсон самимона табрик мегӯям.
Наврӯз дар Тоҷикистон ба шарофати Истиқлолияти давлатӣ эҳё гардид, шукӯҳу шаҳомати тоза пайдо кард ва ба яке аз ҷашнҳои бузургу муқаддаси миллии мардуми тоҷик табдил ёфт. Қобили зикри махсус аст, ки ҷашни Наврӯз таърихи бисёр дерина дошта, ойини бедориву хушҳолӣ барои инсоният мебошад. Маҳз бо ҳамин сабаб арзишҳои онро, ки ба нафъи ҷомеа мебошанд, худи ҷомеа, яъне халқ пос медорад. Дар айёми наврӯзӣ ҳаёт бар марг, садо бар сукунат ва гармӣ бар сардӣ ғалаба мекунад, ки ин ҳама боиси дилгармии инсон, пеш аз ҳама, марди деҳқон ба зиндагӣ мегардад.
Фарҳанги ориёӣ дар тимсоли Наврӯз ба ҷаҳониён ҷашнеро бахшидааст, ки бар пояи меҳру садоқат, хираду заковат ва адлу адолат бунёд гардида, ақлу мантиқро бар ҷаҳлу зулмат пирӯз гардондааст. Ва, тавре ки мушоҳида мекунем, хусусан, имрӯз халқҳои сайёра беш аз ҳар вақти дигар ба дӯстиву ҳамкорӣ ва хиради созанда ниёз доранд ва Наврӯз ҳоло низ метавонад ҳамчун ойини меҳру фарҳанг дар самти ҳамгироии мардуми олам нақши муассир бозида, инсониятро ба сӯйи хушбахтӣ ва саодати воқеӣ раҳнамоӣ созад.
Ҳамватанони азизи мо хуб медонанд, ки доир ба таърихи пайдоиш, шукӯҳу шаҳомат ва ҳикмату фалсафаи ин ойини нек дар осори гаронбаҳои гузаштагони мо, аз “Авасто” сар карда то «Наврӯзнома»-и Умари Хайём ва дигар сарчашмаҳои таърихӣ маълумоти фаровоне зикр гардида, дар онҳо мақому манзалат ва бузургии ин ойини ростин тавсиф шудааст. Бо дарназардошти ҳамин аҳамияти инсонгароёна ва умумибашарии Наврӯз чанд сол пеш ин ҷашни бостонӣ бо ташаббуси Тоҷикистон ва дастгирии даҳҳо кишвари олам, аз ҷумла мамолики Ҳавзаи тамаддуни Наврӯз бо қатъномаи Маҷмаи умумии Созмони Милали Муттаҳид мақоми байналмилалӣ гирифт, ки ин падида, албатта, мояи ифтихори мардуми фарҳангии тоҷик ба ҳисоб рафта, ҳар сол дар рӯзи ҷашнгирии ин ойини ростини қадимӣ хусусиятҳои хоси миллии онро, ки аз ниёгони бузургамон мерос мондаанд, ба ҷаҳониён муаррифӣ менамоянд.
Наврӯз дар давоми таърихи беш аз панҷҳазорсола ва роҳи пуршебу фарози хеш мазмуни амиқу васеи иҷтимоӣ ва амалӣ касб намудааст.
Дар фалсафаи Наврӯз амали созандаву офаранда чун нахустунсури фаъолияти инсон шинохта мешавад, ки ҳунари кишоварзӣ баёнгари возеҳтарини он мебошад. Ҳамчунин, зикр бояд кард, ки бахшиши гуноҳҳо, навозиши ятимону маъюбон, аёдати калонсолону беморон, хайру саховат ба дармондагону ниёзмандон ва саҳм гузоштан дар корҳои созандагиву ободгарона – донаи умед коштан, ниҳолҳои босамар шинондан, тозаву озода кардани хонаву кошона ва кӯчаву растаҳо, инчунин, либоси тозаи идона ба бар кардан аз ҷумлаи суннатҳои асосии Наврӯз ба шумор мераванд. Ҳамин аст, ки ҳар сол дар арафаи таҷлили ин ҷашни бузург бо ташаббуси шахсони ҳимматбаланд, аз ҷумла соҳибкорони бонангу номуси кишвар, дар шаҳру ноҳияҳои гуногуни мамлакат тавассути бунёди иншооти хурду бузурги истеҳсолӣ ва хизматрасониву тиҷоратӣ ҳазорҳо ҷойи нави корӣ таъсис дода мешаванд.
Ҳамватанони азиз!
Мо ифтихор мекунем, ки Тоҷикистони мо ватани Наврӯз аст ва дар сарзамини мо тантанаҳои наврӯзӣ ҳамчун оғози корҳои баҳорӣ ва файзу баракати сол, пеш аз ҳама, ба кишоварзон неруи тоза мебахшанд.
Мо имрӯз якҷо бо мардуми меҳмоннавози шаҳри Турсунзода ва намояндагони дигар шаҳру навоҳии кишвар таҷлили Наврӯзро дар ин шаҳри зебову пешрафтаи диёрамон идома медиҳем. Шаҳри Турсунзода, ки бо мардуми ҳимматбаланду саховатпеша, фарзандони далеру шуҷоъ ва ангуру меваҳои шаҳдбораш шуҳрат дорад, аз номи Қаҳрамони Тоҷикистон, шоир ва шахсияти барҷаста Мирзо Турсунзода файзу баракати тоза пайдо кардааст. Қисми зиёди ашъори ноби сулҳпарварона ва тараннумгари дӯстиву ҳамкории халқҳо Мирзо Турсунзода маҳз дар канори дарёи Қаратоғ эҷод шуда, замири сулҳхоҳони сайёраро шодоб намудааст.
Ин шаҳри дӯстӣ, ки номи ин фарзанди фарзонаи тоҷиконро дорад, имрӯзҳо ба шарофати қадамҳои файзбори Наврӯз либоси идона ба бар карда, боз ҳам зебову ороста гаштааст. Мо дар рӯзҳои ҷашн ва ҳамеша хотираи неки ин устоди суханро, ки бо шеъри оламгири худ номи Ватанро вирди забонҳо гардондааст, гиромӣ медорем.
Таҷлили Ҷашни бостонии Наврӯз дар шаҳри Турсунзода басо рамзӣ мебошад, зеро мардуми куҳанбунёди он дар пойдории асолат, пояҳои таърихиву фарҳангии Наврӯз ва ҳифзу идомаи накутарин анъанаҳои миллӣ саҳми басо арзишманд доранд.
Ифтитоҳи иншооти гуногуне, ки имрӯз дар шаҳри Турсунзода сурат гирифт, гувоҳи равшани ҳиммати созандаву бунёдкоронаи мардони бонангу номуси ин диёр барои фардои ободу осуда ва дастовези наврӯзии онҳо мебошад. Танҳо дар зарфи ду соли охир бо дастгирии Ҳукумати мамлакат ва заҳмати софдилонаи сокинони шаҳр ва соҳибкорони ҳимматбаланд 11 иншооти таъйиноти гуногун ба маблағи беш аз 31 миллион сомонӣ ба истифода супорида шуда, бунёди даҳҳо иншооти дигар идома дорад.
Итминон дорам, ки мардуми заҳматқарини ин гӯшаи зебову замонавии диёрамон ҳамчун сокинони шаҳри дӯстиву бародарӣ минбаъд низ ба хотири пешрафту тараққиёти Ватани маҳбубамон саъю талош хоҳанд кард.
Дар шаҳри Турсунзода кишоварзони номдору ботаҷриба зиёданд ва сокинони он дар истифодаи самараноки обу замин, баланд бардоштани ҳосилнокии зироатҳо ва умуман, маданияти заминдорӣ намунаи ибрат мебошанд. Ва шубҳае нест, ки онҳо минбаъд низ ба хотири фаровонии дастархони мардуми кишвар, тақвияти иқтидори содиротии мамлакат ва ҳифзи амнияти озуқавории Тоҷикистон содиқона заҳмат хоҳанд кашид.
Ин шаҳри зебоманзар табиати биҳиштосо ва ёдгориҳои зиёди таърихӣ дошта, дар баробари шаҳри саноативу кишоварзӣ буданаш метавонад ҳамчун шаҳри сайёҳӣ низ тараққӣ намояд. Зеро манзараҳои зебои табиати Қаратоғ ва Ширкенти ин диёр метавонанд ба сифати манбаъҳои рушди соҳа хизмат кунанд.
Тибқи анъанаҳои неки аҷдодӣ бо фарорасии фасли баҳор ва айёми Наврӯз дар сарзамини мо давраи кишту кор ва дигар корҳои ободонӣ, бунёди боғҳо, покиза кардану ба тартиб овардани манзили зист, оростани кӯчаву хиёбонҳо ва намуди идона бахшидан ба шаҳру деҳот оғоз мегардад.
Идома бахшидан ба ин суннатҳои неки аҷдодӣ имконияти беҳтарини баланд бардоштани сатҳи маърифати ҷавонон, таблиғи заҳмати созанда ва тарзи зиндагии солим, одобу ахлоқи ҳамида, ҳисси миллӣ ва осоишу пешрафту ободии минбаъдаи кишвари азизамон мебошад.
Дар Тоҷикистони мо соҳаи кишоварзӣ шуғли асосии сокинони деҳот ба шумор меравад ва аз лиҳози имкониятҳои истеҳсолии худ кишварамон метавонад ба макони парвариши маҳсулоти кишоварзии аълосифат табдил ёфта, содироти маҳсулоти худро ба хориҷа торафт афзоиш диҳад ва ҳифзи амнияти озуқавориро, ки яке аз ҳадафҳои стратегии Ҳукумати мамлакат мебошад, таъмин намояд.
Аз ин лиҳоз, зарур аст, ки мардуми мо дар баробари тантанаҳои наврӯзӣ ҳар рӯзи баҳорро самаранок истифода карда, ба кишту кор машғул шаванд, ниҳол шинонанд, боғ бунёд кунанд, майдону кӯчаҳо ва боғу хиёбонҳоро тозаву озода намоянд. Маҳз ҳамин ҳиммати баланди мардуми кишвар ва ҳисси баланди ватандӯстии онҳост, ки мо тавонистем ҳатто дар шароити буҳрони ҷаҳонии молиявию иқтисодӣ низ татбиқи ҳадафҳои стратегии худ - бунёди иншооти азими гидроэнергетикиву коммуникатсионӣ, ислоҳоти иқтисодӣ, пешбурди соҳаи кишоварзӣ, рушди саноати миллӣ, аз ҷумла соҳаи коркарди ашёи хоми маҳаллиро идома дода, азму иродаи қавӣ дорем, ки солҳои наздик ба истиқлолияти энергетикии мамлакатамонро муваффақ шавем, Тоҷикистони азизамонро аз бунбасти коммуникатсионӣ раҳоӣ бахшем ва амнияти озуқавории онро таъмин созем.
Ҳамдиёрони азиз!
Наврӯз, ки имрӯзҳо дар диёри мо бо шукӯҳу шаҳомат ва бо тантана таҷлил мегардад, сарчашмаи гаронбаҳои маънавӣ, воситаи муҳими сарҷамъ намудани тамоми сокинони кишварамон, ҳидоятгари аҳли ҷомеа ба сӯйи зиндагии орому осуда ва пурфайзу баракат мебошад. Наврӯзи ҷаҳонафрӯз ба мардуми куҳанбунёду соҳибфарҳанги мо дар иҷрои нақшаҳои созандагӣ ва ободкорӣ рӯҳу тавони тоза мебахшад.
Бори дигар фарорасии ин ҷашни бузургро ба тамоми мардуми шарифи Тоҷикистон, ҳамватанони бурунмарзӣ, тамоми тоҷикону форсизабонони ҷаҳон ва ҳамаи халқу миллатҳои олам, ки ин ҷашни зеборо таҷлил мекунанд, инчунин, ба хурду бузурги мардуми сарбаланду меҳмондӯсти шаҳри Турсунзода самимона табрику шодбош мегӯям.
Итминони комил дорам, ки аз файзу баракати наврӯзӣ сокинони заҳматқарину соҳибтаҷрибаи шаҳри Турсунзода имсол низ ба дастовардҳои тоза ноил гардида, барои рушди бештари саноату кишоварзӣ ва боз ҳам беҳтар шудани сатҳи некуаҳволии мардуми кишварамон софдилонаву содиқона кору фаъолият хоҳанд кард.
Орзумандам, ки ин ҷашни фархунда имсолу солиёни дигар ба мулки зебои мо, аз ҷумла ба диёри мардони соҳибҳунару соҳибтаҷриба – шаҳри Турсунзода нишоту шодмонӣ, ободкориҳои тоза, нусрату фаровонӣ ва дастархони пур аз нозу неъмат, саодату хушбахтӣ ва сулҳу ваҳдатро чун ҳадяи беҳтарини наврӯзӣ ато намояд.
Наврӯзи фархундапай муборак, ҳамватанони азиз!
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 21.03.2017 №: 61 Мутолиа карданд: 1717