туризм
ҒАРИБОШНО БОШУ САЙЁҲДӮСТ
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни ироаи Паём (22 декабри соли 2017) таъкид доштанд:
«Сайёҳӣ яке аз соҳаҳои муҳими бо шуғл фаро гирифтани аҳолии қобили меҳнат, баланд бардоштани сатҳи зиндагии мардум, рушди дигар соҳаҳои хизматрасониву истеҳсолӣ, инчунин, муаррификунандаи таъриху фарҳанг, табиат ва анъанаҳои миллӣ ба ҳисоб меравад». Бо ин мақсад, соли 2018 дар кишвар Соли рушди сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ эълон гардид.
Моҳияти ин ташаббус ва иқдоми бузургро омӯзгор ба хонандагони муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ бояд бисёр рӯшану возеҳ бифаҳмонад. Нахуст зарур аст, ин ҳақиқат маърифат гардад, ки ташаббусу иқдоми мазкур ба як сол, яъне соли равон ҳаргиз маҳдуд намегардад. Ҳалли ин масъалаи муҳим сол ба сол беҳтар мешавад. Аз имкониятҳои мавҷуда бештару самарабахштар бояд истифода кунем. Ба ин хотир, Кумитаи рушди сайёҳӣ вазифадор гардидааст, ки лоиҳаи Стратегияи рушди сайёҳиро барои давраи то соли 2030 омода ва барои баррасӣ ба Ҳукумати мамлакат пешниҳод намояд. Албатта, бо қабули Стратегияи мазкур омӯзгор нақшаи тадбиру чорабиниҳоро тартиб медиҳад, то кори фаҳмондадиҳӣ, баланд бардоштани маърифату ҷаҳонбинии хонандагон дар ин росто ба низом дарояду бештар манфиат бахшад. Иҷрои кори мазкур агарчи дар назари аввал душвор менамояд, аммо агар дуруст назар бикунем, осон аст. Мо аслан ба иҷрои коре машғул мешавем, ки пештар аз ин ҳам онро аз рӯи талаботу зарурат ва низоми таҳсил ба фарҷом мерасондем. Пас аз ин танҳо дарки бештари масъала ва масъулиятшиносӣ меафзояд.
Магар мо дар дарсҳои тарбиявӣ ва таълимӣ аз муҳаббати Ватан, шинохти зебоиҳову боигариҳои он намегуфтем? Мегуфтем. Хонанда дар муассисаҳои таҳсилоти умумии кишвар асоситарин маълумотро дар бораи рӯду кӯҳу шаҳру ноҳияҳо, таърихи кишвари маҳбуб ва ёдгориҳои он мегирад. Акнун вобаста ба талаботи пешомада ва дарки вазъи дунёи муосир рӯҳияву ифтихори хонандагонро бояд баланд бардорем ва муҳаббати сарзамини аҷдодӣ, фарҳанги бузурги миллатро дар дили онҳо ҷой бидиҳем. Пеш аз ҳама бояд худи омӯзгор ин гуна муҳаббату самимиятро дар вуҷуди худ дошта бошад, то таълиму тадрису тарбияаш бештар самар биёрад ва хонандаро ба амалҳои нек ҳидоят карда тавонад.
Вақте дар ин рӯзнома, яъне «Ҷумҳурият», хондам, ки як гурӯҳ сайёҳони олмонӣ бо ҳидояту раҳнамоии тоҷикон ба ин кишвар омадаанд, ба ростӣ, ифтихор намудам. Ҳар кадоми мо бояд дар дохил ва хориҷи кишвар тарғибгари ин кишвари биҳиштосо бошем. Кофист, ки ба дигарон ҳақиқатро бигӯем. Ин як амал боис мегардад, ки миқдори зиёди сайёҳон ҷалб бишаванд. Фикр мекунам, бо ташрифи сайёҳон дар солҳои аввал кишвари маҳбубу марғуби мо дар дунё бештар муаррифӣ мегардад.
Воқеан, бо эълони Соли рушди сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ барои эҳёи фарҳанги миллӣ заминаҳои мусоиду эътимодбахш фароҳам омадааст. Мо - омӯзгорон низ дар иҷрои ин амали хайр бояд саҳми чашмрас бигирем. Ба хонандагон бифаҳмонем, ки миллати мутамаддинамон аз оғоз меҳмондӯсту меҳмоннавоз буд. Дар дунё, аз ҷумла бо ин сифати нек шинохта мешуд. Беҳтарин неъматҳоро барои меҳмон, мусофир ва ғариб рӯи дастархон мегузошт. Таъкид медоштанд: «Бадбахт касест, ки ба хонааш меҳмон намеояд ва бадбахттар аз ӯ нафарест, ки меҳмон меояду гиромияш намедорад». Аз панду андарзҳои миллати мост, ки иззати меҳмон воҷиб мебошад. Меҳмон ё худ сайёҳ дар мисоли як хонадон миллатро муаррифӣ мекунад. Сайёҳе, ки сафарнома, таърихнома менависад, ҳар чизи дидаву шунида ва суҳбатҳояшро дар китоби худ дарҷ мекунад. Ин гуна сафарномаҳо ва таърихномаҳо дар солҳову асрҳои пешин, хушбахтона, моро ба ҷаҳониён нек мешиносонд. Мо аз онҳо ба рӯзгори ниёгони шарафмандамон бештару беҳтар ошноӣ пайдо кардем.
Бузургони адабиёти классикии мо бо панду андарз таъкид доштанд:
Ғарибошно бошу сайёҳдӯст,
Ки сайёҳ ҷаллоби номи накӯст.
Аз рӯи чунин панду андарзҳо пешиниён амал карданд. Яъне, тавре бармеояд, миллати мо ба чандин садсолаҳо сайёҳдӯсту ғарибошно буданд ва аз худ номи неку гузоштанд. Балки овозаву шуҳрати накуии онҳо дар дигар кишварҳо интишор ёфт.
Омӯзгор метавонад, ки ҳангоми дарс ва тарғиби сайёҳӣ аз ин байти Шайх Саъдӣ истифода бикунад:
Бузургон мусофир ба ҷон парваранд,
Ки номи накуӣ ба олам баранд.
Яъне, ба ҷон парвардани мусофир ё худ сайёҳ нишон ё худ сифати бузургон маҳсуб мешавад. Ҳамин тавр, мо бо гузоридани эҳтироми сайёҳон муаррифгари неки кишвар ва анъанаву суннату расму оинҳои миллиамон мешавем.
Ва ҳам ин таъкид бисёр баҷост:
Наку дор зайфу мусофир азиз.
Маънои «зайф» меҳмон мебошад. Барҳақ, мусофиру меҳмон дар навбати худ сайёҳ низ буда метавонад. Наку доштани онҳоро мо, бояд чун як вазифаи милливу инсонӣ бишносем. Ба ростӣ, сайёҳ бо ошноии ин панду андарзҳо ва адабиёти бузурги мо ба миллату кишварамон бештар муҳаббат пайдо мекунад.
Бисёр хуб мешуд, ки китобе дар ин маврид чун дастуру раҳнамо таълиф ва нашр, инчунин, дастраси мардуми кишварамон бигардад.
Ҳамин тавр, ҳар нафаре, ки Ватану ин сарзамини аҷдодӣ барояш азиз аст, метавонад бо роҳҳои гуногун дар ҷалби сайёҳон, рушди соҳа ва ҳунарҳои мардумӣ саҳми муносиб бигирад.
Ҷонбегим ХУДОЁРОВА, омӯзгори муассисаи
таҳсилоти миёнаи умумии
№ 42 – и шаҳри Душанбе
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 04.09.2018 №: 174 Мутолиа карданд: 1086
