фарҳанг
СЕСАД АСАРИ НОДИРИ ЯК ОСОРХОНА
Осорхонаи ҷумҳуриявии таърихию кишваршиносии ба номи Абуабдуллоҳи Рӯдакии шаҳри Панҷакент тӯли фаъолияти зиёда аз нимасраи хеш барои ҷамъоварӣ ва ҳифзу нигоҳдории нодиртарин осори хаттӣ саҳми муносиб гузоштааст. Маҳз бо саъю кӯшиши пурарзиши ходимони муассиса беҳтарин намунаи осори хаттӣ ҷамъоварӣ шуд.
Соли 1958 қисми зиёди осори хаттӣ аз нахустин осорхонаи таърихию кишваршиносии шаҳри Панҷакент, ки соли 1931 таъсис дода шуда буд, ба осорхонаи навтаъсис интиқол ёфт. Дар натиҷаи таҳқиқу омӯзиш муайян гардид, ки имрӯз дар фонди осорхона, дар маҷмӯъ, 148 номгӯ китобҳои нодир ба забонҳои тоҷикии форсӣ (75 номгӯ), арабӣ (54 номгӯ) ва туркӣ (19 номгӯ), инчунин, 25 номгӯ китобу санадҳои вақфӣ ҳифзу нигоҳдорӣ мешаванд. Аз ин миқдор, 82 номгӯ дастхатҳо ва 66 номгӯи онро нусхаҳои чопӣ ташкил медиҳанд. Ҳамин тариқ, бо назардошти он, ки як қатор ҷилдҳои маҷмӯаҳо, дастхатҳо ва китобҳои чопи сангӣ якчанд асарҳоро дарбар мегиранд, теъдоди умумии осори қадимаи махзани осорхона зиёда аз 300 номгӯст.
Аксари дастхатҳо дар шаҳрҳои Самарқанду Бухоро бо хати настаълиқи шикаста дар қоғази сафеди қӯқандӣ китобат гардида, нусхаҳои чопи сангӣ дар чопхонаҳои Навлакшури Лакҳнави Ҳиндустон, шаҳрҳои Тошканд ва Қазон табъу нашр гардидаанд. Аз ҷумла, «Таърихи Табарӣ» - и Балъамӣ, «Ҳафт авранг» - и Абдураҳмони Ҷомӣ, «Гулистон» - и Саъдии Шерозӣ, «Хористон» - и Маҷди Хофӣ, «Хамса» - и Низомии Ганҷавӣ, «Ҳидояи шариф» - и Бурҳониддин Алӣ ибни Абубак-ри Марғелонӣ, «Маснавии маънавӣ» ва «Девони кабир» - и Ҷалолиддини Балхӣ, «Ахлоқи муҳсинӣ» - и Кошифӣ, ғазалиёти Бедил, «Равзат ус - сафо» - и Мирхонд, девонҳои Ҳофиз, Навоӣ ва Қассоб, «Матлаъ ул - улум ва маҷмаъ ул - фунун» - и Воҷид ва дигар осори муътабар маҳфузанд.
Осори хаттии ин хазинаи бебаҳои миллат тамоми мавзӯот, аз қабили мантиқ, тиб ва фалсафа, илми балоғату баён, сарфу наҳв, таърих ва тамаддун, шеъру адаб, дину таълимоти тасаввуф, ахлоқ ва русум ва садҳо мавзӯоти дигарро, ки то ҳоли ҳозир қимат ва арзишҳои илмӣ, таърихӣ ва фарҳангии худро аз даст надодаанд, дар бар мегирад.
Феҳраст аз қисматҳои «Пешгуфтор», «Феҳрасту тавсифи ос ори хаттӣ», «Нусхаҳои аксии осори хаттӣ», «Нишондоди осори хаттӣ» (аз рӯи алифбо) иборат аст.
Нахустин феҳрасти осори хаттӣ ва тавсифи мухтасари дастхатҳо, ки баъд аз баррасӣ ва тасдиқ дар Шӯрои илмии осорхона таҳия ва мураттаб гардидааст, бешак, ба пажӯҳиш, омӯзиши амиқи илмӣ ва муаррифии осори хаттии ниёгонамон мусоидат менамояд.
Умарҷон САИДОВ, Расул РАҶАБОВ,
кормандони осорхона
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 26.10.2018 №: 209 Мутолиа карданд: 917
