иқтисод
ПИЛЛА. ТАЪМИНОТИ ХӮРОКА АЗ МАСЪАЛАҲОИ ДОҒ БОҚӢ МЕМОНАД
Маъракаи ҷамъоварии пилла дар арафаи анҷомёбист. Тибқи дурнамо, имсол истеҳсоли 904,4 тонна пилла пешбинӣ шудааст. Кирмакпарварони шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ то имрӯз 791,2 тонна пилла истеҳсол намудаанд, ки 87,5 дарсади дурнамо буда, назар ба ҳамин давраи соли гузашта андак зиёд аст. Ҳосилнокии миёна аз ҳар қуттӣ дар ҷумҳурӣ 36,5 килограммро ташкил дод.
Бино ба иттилои Муродсултон Шокирова, сарагрономи ҶСК «Пиллаи тоҷик», ҷамъият бо мақсади бо тухмӣ таъмин намудани кирмакпарварон аз хориҷи кишвар 21550 қуттӣ тухми кирмак ворид намуд. Пиллакорони вилояти Хатлон дар мавсими имсола аз 8496 қуттӣ тухми кирмак 376,4 тонна (96,7 дарсад) пилла истеҳсол намуданд. Ҳосили миёна аз ҳар қуттӣ 44,3 килограммро ташкил дод. Вилоят дар пилласупорӣ пешсаф аст. Кирмакпарварони ноҳияҳои Ҷалолиддини Балхӣ, Шаҳритуз, Дӯстӣ ва Кӯшониён, бо истифода аз имкониятҳои мавҷуда, нақшаи пилласупориро дар ҳудуди вилоят нахустин шуда иҷро намуданд.
Дар вилояти Суғд дурнамои истеҳсоли пилла 315,7 тонна (78,3 дарсад) иҷро гардидааст. Ҳосили миёна аз ҳар қуттӣ тухми кирмак ба 30 килограмм баробар шуд. Дар мавсими ҷамъоварии ҳосил саҳми пиллапарварони ноҳияи Деваштич (иҷрои дурнамо 158 дарсад) ва шаҳри Панҷакент (112 дарсад) назаррас мебошад.
Кирмакпарварони ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ аз 2611 қуттӣ тухми кирмак 99,1 тонна (88,3 дарсад) пилла истеҳсол намуданд ва ҳосили миёна аз ҳар қуттӣ 38 килограммро ташкил дод. Кирмакпарварони шаҳрҳои Турсунзода, Ҳисор ва ноҳияи Рӯдакӣ аввалин шуда аз иҷрои нақша мужда расонданд. Ҷамъоварии пилла дар баъзе ноҳияҳои кишвар, аз ҷумла Рашт ва Нуробод, идома дорад.
ҶСК «Пиллаи Тоҷик», бо мақсади рушди минбаъдаи соҳа ва рафъи мушкилоти ҷойдошта, тадбирҳои навро роҳандозӣ намуд, ки истеҳсоли пилла аз ҳосили дуюм аз ҷумлаи онҳо мебошад. Доир ба ин масъала ҷамъият бо ширкати “Сурхан ипаги”- и вилояти Сурхондарёи Ҷумҳурии Ӯзбекистон шартнома бастааст ва тибқи нақша парвариши кирмак барои ҳосили дуюм аз 1 августи соли ҷорӣ бояд оғоз гардад. Тухми кирмак ба кирмакпарварон дар асоси хоҳишашон тақсим ва боқимондаи он дар парваришгоҳҳои мутамарказ таҳти назорати мутахассисони соҳа парвариш карда хоҳад шуд. Доир ба масъалаи сохтани кирмакхонаҳо, қуттӣ барои парвариши кирмак ё ворид намудани онҳо аз Ӯзбекистон бо назардошти манфиати тарафҳо гуфтушунид идома дорад.
Таъминоти кирмак бо хӯрока яке аз масъалаҳои асосист.
- Ҷиҳати таҳкими пойгоҳи хӯрокаи кирмак соли равон дар хоҷагиҳои кирмакпарвари ҷумҳурӣ 168 ҳазор бех ниҳоли тут шинонда, 4 гектар тутзори нав бунёд гардид. Парвариши кирмак ва нашъунамои дарахтони тут дар ноҳияҳои кирмакпарвари ҷумҳурӣ таҳти назорати доимии мутахассисони соҳа қарор дорад, - гуфт М. Шокирова.
Дарвоқеъ, кирмакпарварӣ яке аз соҳаҳои сердаромаду афзалиятноки ҷумҳурӣ ба ҳисоб меравад. Афзун намудани истеҳсоли пилла сарчашмаи бо ашёи хом таъмин намудани корхонаҳои коркард ва омили бо ҷойҳои корӣ таъмин намудани аҳолӣ мебошад, яъне дар натиҷаи рушди соҳа корхонаҳои ресандагиву бофандагӣ бо ашёи хом ва садҳо занону духтарон бо ҷои кор таъмин мешаванд. Ҳамчунин, ташкили корхонаҳои коркарди пилла ба эҳёи ҳунарҳои суннатӣ, аз ҷумла атласу адрасбофӣ ва, бо ин васила, баланд бардоштани сатҳи зиндагии аҳолӣ мусоидат хоҳад намуд. Имконият аст, ки молҳои баландсифати бирешимии ватанӣ дар бозори ҷаҳонӣ мавқеи устувор пайдо намоянд.
Матлубаи АБДУҚАҲҲОР, «Ҷумҳурият»
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 02.08.2019 №: 148 - 149 Мутолиа карданд: 1222
