ҳуқуқ
КОНСТИТУТСИЯ ВА РУШДИ МАҚОМОТИ СУДӢ
Насли калонсол хуб дар ёд доранд, ки мардуми адабпарвару сулҳдӯсти тоҷик, бо вуҷуди вазъи душвори сиёсиву иқтисодӣ ва нобасомониву мушкилоти солҳои аввали Истиқлолияти давлатӣ, бо камоли масъулияти шаҳрвандӣ, дарки қарзи ватандорӣ, инчунин, такя ба арзишу муқаддасоти таърихиву фарҳангии худ аз тариқи раъйпурсии умумихалқӣ нахустин Конститутсияи давлати соҳибистиқлоли худро тариқи раъйпурсии умумихалқӣ қабул карда, бо чунин иқдоми таърихӣ орзую ормонҳои чандинҳазорсолаи хешро амалӣ намуд.
Ҳоло бо гузашти 25 - сол аз қабули Конститутсия таҷриба нишон дод, ки он воқеан ба сифати ҳуҷҷати тақдирсоз дар саҳифаҳои таърихи давлатдории миллӣ роҳи дурахшонеро боз намуд. Зеро, агар ба дастовардҳои сиёсиву иқтисодӣ, илмию фарҳангӣ ва касби мақоми шоистаи Тоҷикистони маҳбуб дар арсаи байналмилалӣ аз нигоҳи таҳлилӣ бингарем, пайванди мустақиме ба Конститутсия доранд. Зеро маҳз ба кор гирифтани меъёрҳои он дар сиёсати дохиливу хориҷии мамлакат музаффариятҳои зиёде ба армуғон овард.
Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар баробари панҷ конститутсияи беҳтарини ҷаҳон эътироф шудааст, дар таҳкими фаъолияти мақомоти судии кишвар нақши бағоят муҳим дорад. Конститутсия ҳуқуқ ва озодиҳои инсон ва шаҳрванд мазмуни қонунҳо, фаъолияти ҳокимияти қонунгузор, иҷроия, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва худидоракуниро муайян кардааст, ки ба воситаи ҳокимияти судӣ таъмин мегарданд. Ин меъёр дар моддаи 14 Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар шудааст. Зимнан, бевосита амалӣ шудани ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд мазмуни онро дорад, ки ҳамаи шахсони мансабдор ва мақомоти давлатӣ бояд онҳоро эҳтиром, риоя ва ҳифз намоянд. Зарур аст, ки мақомоти ҳокимияти қонунгузор, иҷроия, маҳаллӣ ва худидоракунӣ дар фаъолияти худ, пеш аз ҳама, ҳуқуқу озодиҳои инсонро ба назар гиранд. Фаъолияти онҳо набояд дар ягон маврид ҳуқуқу озодиҳои инсонро халалдор ё маҳдуд созад.
Таҷрибаи судӣ ва баррасии арзу шикояти сокинон ба суд нишон медиҳад, ки дар баъзе ҳолатҳо шаҳрвандон талаботи қонунҳои амалкунандаро намедонанд ва ё риоя намекунанд. Ҳол он ки дар ҷомеаи шаҳрвандӣ меъёри асосии муайянкунандаи доира ва ҳудуди ҳар гуна озодӣ қонун аст. Маҳз қонун омили асосии татбиқи принсипҳои озодӣ, адолат ва баробарӣ мебошад. Аз ин рӯ, ҳар фарди ҷомеа масъул аст, ки барои ба даст овардани ин арзишҳои олӣ танҳо дар доираи талаботи муайяннамудаи қонун рафтор намояд.
Боиси қаноатмандист, ки бо назардошти нақши боризи ҳокимияти судӣ дар ҳифзи ҳамаҷонибаи ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд, ҳимояи манфиатҳои қонунии давлат, ташкилоту муассисаҳо аз ҷониби роҳбарияти олии кишвар, бахусус, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, барои рушди ин рукни мустақили ҳокимияти давлатӣ таваҷҷуҳи махсус зоҳир гардида, барои беҳтар кардани вазъи иҷтимоии судҳо ва судяҳо чораҳои зарурӣ андешида мешаванд. Чунин ғамхориҳо мо - кормандони мақомоти судиро вазифадор менамоянд, ки дар иҷрои уҳдадориҳои худ масъулияти бештареро эҳсос намуда, дар таъмини адолати судӣ ва иҷтимоӣ фаъолнокии бештар зоҳир намоем.
Мирзоисмон ГИЁЗОДА, раиси cуди шаҳри Душанбе,
Даврон НАЗИРМАДЗОДА, корманди дастгоҳи суди шаҳри Душанбе
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 01.11.2019 №: 206 Мутолиа карданд: 997
