иқтисод
ЗАМИН. ВАЗЪИ ИҶРОИ ҚАРОРИ ҲУКУМАТ НИГАРОНКУНАНДА АСТ!
Тибқи Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 1-уми августи соли 2018, рақами 374 “Доир ба тадбирҳои беҳтар намудани вазъи мелиоративии заминҳои обёришавандаи кишоварзии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2019 - 2023”, дар вилояти Хатлон бояд бо ин мақсад ҳамасола аз буҷетҳои маҳаллӣ 3,4 миллион сомонӣ ихтисос дода шавад. Аммо соли гузашта ба ғайр аз ноҳияи Данғара дигар дар ягон шаҳру ноҳияи вилоят бо ин ҳадаф як сомонӣ ҳам ҷудо нагардид. Ва чуноне мутахассисони идораҳои молияи шаҳру ноҳияҳо иброз доштанд, соли 2020 низ дар ин самт маблағгузорӣ пешбинӣ нашудааст.
Дар асоси нақшаи амал, дар муддати панҷ сол, ки аллакай як солаш гузашт, мебоист ҳолати мелиоративии беш аз 15 ҳазор гектар замин асосан аз ҳисоби буҷетҳои маҳаллӣ беҳ карда мешуд. Вале соли рафта ба ҷуз як ноҳияе, ки зикраш рафт, дар якчанд шаҳру навоҳӣ танҳо аз ҳисоби пардохтҳои ҳаққи хизмати обрасонӣ корҳои муайян иҷро шудаанду халос. Шаш шаҳру ноҳияи дигар - Бохтар, Левакант, Норак, Ховалинг, Муъминобод, Балҷувон ин манбаи маблағгузориро ҳам истифода набурдаанд.
Ба иддаои Ҷӯрахон Султонов, сармуҳандиси идораи беҳдошти замин ва обёрии ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ, онҳо барои дарёфти маблағ ҳанӯз соли 2018-ум ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ноҳия муроҷиат карда будаанд. Аммо чун масъала ҳалли худро наёфт, дигар муроҷиат накарда, фақат маблағҳои идораро барои поккории заҳбуру заҳкашҳо истифода бурданд. Ба андешаи аксари кулли мутасаддиёни соҳа, корҳои иҷрошуда дар маҷмӯъ кофӣ нестанд.
- Ноҳияи А. Ҷомӣ аз сатҳи дарё 14 метр паст мебошад. Бинобар ин, бо вуҷуди ин ки соли 2019-ум 65,4 метри кубӣ лойу хокро аз иншооти ирригатсионӣ берун бароварда, вазъи 34 гектар замини кишоварзиро беҳ кардем, заҳу намӣ зиёд аст, - мегӯяд Фахриддин Ғафуров, сардори идораи беҳдошти замин ва обёрии ноҳия. - Барои ҳалли мушкилоти мазкур маблағи зиёд лозим аст. Яъне заҳбуру заҳкашҳои ин минтақаро на ба таври мавсимӣ, балки ҳамеша тоза карда, дар ҳолати хуб нигоҳ доштан даркор аст.
Ба қавли Зайдулло Сафаров, сармуҳандиси идораи беҳдошти замин ва обёрии ноҳияи Ҷайҳун, бинобар ҷудо нашудани маблағ аз буҷети маҳаллӣ ва кифоя набудани иқтидори молиявии идора, даҳҳо гектар заминҳои корами ҷамоатҳои “Яккадин”, “Истиқлол” ва “Ваҳдати миллӣ” ба ботлоқ табдил ёфта истодаанд.
Дар ноҳияи Ёвон аз сабаби аз соли 2016 инҷониб аз буҷети маҳаллӣ ҷудо нашудани маблағ, қариб 3 ҳазор гектар замин вазъи бади мелиоративӣ дошта, гузашта аз ин, беш аз ҳазор километр заҳкашҳои болопӯшида 35 сол боз тоза карда нашудаанд.
– Ба раиси ноҳия оид ба талаботи қарори мавриди назари Ҳукумати ҷумҳурӣ муроҷиат кардем, вале ҳанӯз натиҷае ҳосил нашудааст, - иброз дошт Ҳалимхон Мирзоев, сардори идораи беҳдошти замин ва обёрии ноҳияи Ёвон. – Ҳоло дар баъзе заминҳои ноҳия дар чуқурии ҳамагӣ 30-40 сантиметр оби зеризаминӣ пайдо мешавад. Барои ҳалли мушкил, пеш аз ҳама, 1 ҳазору 58 километр заҳкашҳои болопӯшидаро тоза кардан даркор. Аммо барои тоза кардани онҳо на фақат дар ноҳия, балки дар вилоят низ мошини махсус мавҷуд нест. Барои харидории он, ки 35 ҳазор доллари амрикоӣ арзиш дорад, дар идораи мо маблағ мавҷуд нест. Агар дар солҳои наздик чунин мошин дастрас карда натавонем, заҳкашҳои боқимонда ҳам вайрону валангор ва вазъи мелиоративии заминҳои ноҳия бадтар хоҳад шуд. Айни замон 35-40 дарсади он қубурҳои азим шикаста, аз кор баромадаанд.
Оятулло Умаров, муовини сардори раёсати Агентии беҳдошти замин ва обёрии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар вилояти Хатлон, ба пурсиши хабарнигори «Ҷумҳурият» роҷеъ ба ин масъала чунин посух дод:
- Бо сабаби вазъи нисбатан душворе, ки солҳои охир дар иқтисоди ҷаҳон, аз ҷумла Тоҷикистон, ба чашм мерасад, аз соли 2016 инҷониб имкони ҷудо кардани маблағ аз буҷетҳои аксари кулли шаҳру ноҳияҳои вилояти Хатлон барои поккорӣ ва нигоҳдории иншооти обёрӣ мавҷуд нест. Аммо ин ноқисӣ бо истифода аз маблағҳои ҳаққи истифодаи об аз 200 то 300 дарсади нақшаи корҳо иҷро карда мешавад.
Тайи як сол дар вилоят ҳамагӣ 30 ҳазор сомонӣ (он ҳам аз ҳисоби ноҳияи Данғара) ҷудо шудааст, қатрае аз баҳр аст. Мутаассифона, дар соли 2020 низ аз ҳисоби маблағҳои вилоят ва шаҳру навоҳии он барои ин амал ягон сомонӣ ҷудо нашудааст. Вазъи баамаломада, мусалламан, амалкарди сареи масъулони соҳаи молия, кишоварзӣ, обёрии мамлакат ва вилояти Хатлонро тақозо дорад.
Зокир ҲАСАН,
“Ҷумҳурият”
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 22.01.2020 №: 16 Мутолиа карданд: 764
