фарҳанг
ҲИФЗИ ЁДГОРИҲО ЗЕРИ НАЗОРАТИ ДОИМӢ ҚАРОР ДОРАД
Дар Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон мақолаи корманди рӯзномаи «Ҷумҳурият» Бахтовар Каримзода бо номи «Ҳифзи ёдгориҳо. Биёед, ба таърих хиёнат накунем дигар …», ки 25 феврали соли 2020 нашр шудааст, мавриди таҳлилу баррасӣ қарор гирифт.
Мероси таърихию фарҳангӣ нишондиҳандаи асолат ва таъриху фарҳанги миллати тоҷик ба шумор меравад. Таърих гувоҳ аст, ки сарватҳои зиёди таърихию фарҳангии халқи тоҷик аз ҳудуди кишвари мо бароварда шуда, имрӯзҳо дар осорхонаҳои бузурги дунё, аз қабили Россия, Туркия ва Англия аз арзишмандтарин ва сертамошобинтарин осор ба шумор мераванд.
Муаллиф нигоштааст, ки: «Аз 129 ёдгории таърихии дар ҳудуди ноҳияи Ёвон ба қайд гирифташуда ҳоло танҳо харобаҳои ночизи Ғаравқалъа мондаасту халос». Бояд гуфт, ки аксари ёдгориҳои таърихию фарҳангие, ки дар ноҳияи Ёвон ва, умуман, дар ҳудуди ҷумҳурӣ тахриб шудаанд, бештар дар даврони пеш аз истиқлол ва солҳои ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ, яъне дар натиҷаи забткорӣ бо мақсади сохтани иншооти хусусӣ - тиҷоратӣ ва аз тарафи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии онвақта ҷудо намудани заминҳои наздиҳавлигӣ сурат гирифтааст.
Бо пешниҳоди Вазорати фарҳанг баҳри ҷилавгирӣ аз худсарона ғасб намудани ҳудудҳои ёдгориҳои таърихию фарҳангӣ чораҳои дахлдор андешида шуданд. Аз ҷумла, соли 2019 бо пешниҳоди вазорат аз тарафи Прокуратураи генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон 8 қарори мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо вобаста ба додани сертификат барои истифодаи замини ҳудуди ёдгориҳои таърихию фарҳангӣ бекор гардид.
Тибқи муқаррароти қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот низ оид ба ҳифз ва истифодаи объектҳои мероси таърихию фарҳангӣ ваколатдор буда, вазифадоранд, ки дар ин самт риояи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро таъмин намоянд. Мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот барои нигоҳдорӣ, истифодаи мақсадноку босамар, пешгирӣ аз вайроншавӣ ва нобудшавӣ, тарғиби объектҳои мероси таърихию фарҳангӣ, ҷалби шаҳрвандон ва аҳли ҷомеа бояд чораҳо андешанд.
Ҳифзу нигоҳдории ёдгориҳои таърихию фарҳангӣ зери назорати доимии Вазорати фарҳанг қарор дорад. Бо дарназардошти хотима ёфтани муҳлати иҷрои Барномаи давлатии ҳифзи мероси таърихию фарҳангӣ барои солҳои 2012 – 2020, соли ҷорӣ лоиҳаи Барномаи давлатии ҳифзи мероси таърихию фарҳангӣ барои солҳои 2021 - 2025 барои тасдиқ ба Ҳукумати ҷумҳурӣ пешниҳод шуд, ки дар он дурнамои ҳифзи мероси гаронбаҳои таърихӣ ҳамаҷониба тарҳрезӣ гардидааст.
Зулфия ДАВЛАТЗОДА, вазири фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 09.07.2020 №: 127 Мутолиа карданд: 549
