иқтисод
ХОСТОРИ ҲАМКОРИҲОИ САМАРОВАРЕМ
Посух ба мақолаи «Тухмӣ. Чанд паҳлуи як проблема», ки 23 апрели соли 2020 дар рӯзномаи «Ҷумҳурият», № 79 (23 934) нашр шудааст.
Матлаб дар ҷаласаи олимони бахши селексияи Институти зироаткории Академияи илмҳои кишоварзии Тоҷикистон мавриди таҳлилу баррасӣ қарор гирифта, то ҳол муҳим ва ҳалталаб боқӣ мондани масъалаи интихобу ҷобаҷогузории навъҳои тухмӣ дар хоҷагиҳои зироаткори ҷумҳурӣ таъкид гардид. Олимони муассисаи мо мутмаинанд, ки тухмии хушсифат, дар ҳақиқат, омили асосии ҳосилнокӣ маҳсуб ёфта, дар сурати дастрас ва кишт шудани он ҳосили зироат аз 25 то 30 дарсад меафзояд.
Дар ҷумҳурӣ тайи ду даҳсолаи охир аз ҷониби олимони соҳа ба Комиссияи давлатии озмоиши навъҳо зиёда аз 200 навъи серҳосили зироатҳои ғалладона, лӯбиёӣ, пахта ва хӯроки чорво пешниҳод ва беш аз 150 навъ ноҳиябандӣ шудааст. Ҳоло ин навъҳо дар масоҳати васеи истеҳсолӣ кишт мешаванд. Тибқи маълумоти раёсатҳои кишоварзии вилоятҳои Суғду Хатлон ва ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ, соли 2019 аз масоҳати умумии кишти 185 ҳазор гектар пахтаи ҷумҳурӣ дар 122,1 ҳазор (66 дарсад) ва аз 383 ҳазор гектар ғалла дар 171,5 ҳазор (44,8 дарсад), ҳамчунин, дар 50 дарсади заминҳои картошка тухмии навъҳои ватанӣ кишт шудааст. Ин нишондод солҳои охир мунтазам тамоюли афзоиш дорад. Нуктаи дигар ин аст, ки расман аз соли 2012 тавассути Вазорати кишоварзии кишвар тухмӣ ворид нашудааст. Тухмие, ки аз ҷониби ширкатҳои хориҷӣ ва соҳибкорони ватанӣ ворид мегардад, дар маҷмӯъ, қисми ками тухмии умумиро ташкил медиҳад.
Ба андешаи олимони соҳа, таъмин ва дастрас намудани навъҳои серҳосили тухмии ватании зироатҳо кори дастаҷамъонаи кишоварзон, хоҷагидорон ва олимон мебошад. Олимон барои ихтирои навъ, ноҳиябандӣ, ташкили тухмипарварии ибтидоӣ ва шабакаи хоҷагиҳои тухмипарварии ҷумҳурӣ барои парвариши тухмиҳои серҳосили мутобиқу ба хоҷагидорон пешниҳод намудани онҳо муваззаф мебошанд.
Оид ба пайомади кишти носанҷидаи тухмиҳои воридотии хориҷӣ ҳаминро гуфтанием, ки бояд тартиби воридот, санҷиш ва ноҳиябандӣ ҳатман аз ҷониби мақомоти ваколатдор назорат карда шавад, зеро риоя накардани ин талабот, дар ҳақиқат, боиси зиёд шудани хавфу хатари воридшавии касалию ҳашароти карантинӣ мегардад.
Олимони Институти зироаткории Академияи илмҳои кишоварзии Тоҷикистон омодаанд, ки таҳқиқотро дар ин самти муҳими кишоварзӣ - ихтирои навъҳои серҳосил, тезпаз ва ба шароити тағйирёбии иқлим мутобиқ тақвият бахшида, ҳамкориҳоро бо хоҷагиҳои тухмипарварӣ ва хоҷагидорони ҷумҳурӣ вусъат бахшанд.
Раҳмон САИДЗОДА, директори
Институти зироаткории Академияи илмҳои кишоварзии Тоҷикистон
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 16.07.2020 №: 132 Мутолиа карданд: 721
