Устод Ҳоҷӣ Тӯрақул Ҷумъаев аз зумраи чеҳраҳои шинохтаи илму маорифи кишвар ба шумор мераванд ва аз он, ки ҳаёти пурбаракаташонро сарфи таълиму тарбияи насли наврас кардаанд, ифтихор доранд. Мавсуф солҳои зиёде дар собиқ гимназияи № 53 ба ҳайси ҷонишини директор оид ба корҳои таълимӣ фаъолият намудаанд. Дар иҳотаи шогирдон буданро ба худ мояи ифтихор медонанд. Ин аст, ки кулли шогирдон устодро дӯст медоранд ва нисбаташон эҳтироми хосса мегузоранд. Шогирдон доимо мекӯшанд, ки дар лаҳзаҳои фориғ аз кор бо устод бошанду аз он кас дарси одамгариву зиндагишиносиро омӯзанд. Таъкидан меафзоем, ки устод ҳаёти худро бидуни мактабу мактаббачагон тасаввур карда наметавонанд. Беҳуда нест, ки мактабшиносони варзида се махсусияти омӯзгорро таъкид кардаанд: дониши васеи касбӣ доштан, соҳиби маҳорати баланди педагогӣ будан ва бархӯрдорӣ аз сифатҳои ҳамидаи инсонӣ.

Тамоми фазилатҳои наҷиби инсониро дар симои ин инсони нексиришт дидан мумкин аст. Одаму одамгарӣ ва инсони комил буданро аз ҳама чиз боло медонанд. Андешаҳояшонро бо шоҳбайти зерин тақвият мебахшанд:

Ҳаст ҳар гуна «гарӣ»-ҳо дар забони модарӣ,

Заргарӣ, савдогарӣ, ғоратгарӣ, иғвогарӣ.

Ҳар гарӣ як ҳусн дорад, як амал, як ҷозиба,

Лекин аз ҷамъи гариҳо беҳтар аст одамгарӣ.

 

Устод Тӯрақул Ҷумъаев бар он назаранд, ки инсони хирадманду соҳибмаърифат тавре зиндагӣ мекунад, ки ба дигарон намунаи ибрат бошад, аз шебу фарози зиндагӣ наҳаросида, устуворона гом бардорад ва ба атрофиён таъсири мусбати худро расонда тавонад. Тамоми фазилатҳои наҷиби инсониро дар симои ин инсони нексиришт дидан мумкин аст. 

Як фазилати хеле наҷиб ва инсондӯстонаи устод он аст, ки баҳудаву беҳуда сухан намегӯянд, ҳар суханро дар ибтидо ба мизони ақл баркашида, сипас, ба забон меоранд. Аз суҳбаташон кас сер намешавад. Асоси пешравии фаъолияти омӯзгориро дар мутолиаву эҷодкорӣ мебинанд ва омӯзгорони ҷавонро ҳушдор месозанд, ки бояд пайваста аз пайи такмили шахсият ва дониши худ бошанд ва хотиррасон менамоянд, ки муаллим будан - ин инсони комил будан аст. Барои инсони комил будан ҳар як фард бояд ҳамвора накукору накуандеш бошад, пайваста омӯзад ва омӯзонад, зеро таълими пайваста заминаи ҳамин гуна пирӯзиҳо мебошад.

 

Мансур НУЪМОНОВ, 

доктори илми педагогика, профессор,

Зайниддин АҲАДОВ, номзади илми педагогика