ӮРО КАСЕ НАМЕШИНОСАД! МУТМАИНАН НАМЕШИНОСАД…

Оре, ӯ  Суҳроби ял аст. Дуруст, ки Эдипаш ҷаҳонро такон дода буд. Баҳс намекунам, ки Хлестакову Ҳамлеташ беназиранд. Ҳарф нест, ки тамомии нақшҳои офаридааш дар саҳнаи кинову театр беамсоланд. Ҳатто нақшҳои манфияш; образҳои саркардаи босмачиҳо, ки бояд нафрати мардумро меовард, бинандаро ба симои босмачи ошиқ менамуд. Воқеан  ҳам, ин Ҳошим Гадост, ки барои нахустину охирин бор нақши бобои Оғохони IV - ро бозидааст. Бо  ин нақш низ ба дилҳо ҷо шуд, ҳарчанд идеологияи болшевикӣ дигар чи мехост.

Вале бо ин ҳама ӯро намешиносем. Ӯ ҳатто худаш худашро намешиносад. Зимнан, танҳост. Дар ҷустуҷӯст. Дар омӯзиш аст. Худашро меҷӯяду характери фардии хешро меомӯзад…

STOP! Кӣ аз миёни мо худашро мешиносад? Ҳеҷ кас. Вале касе парвое надорад аз ин. 

Вале Ҳошим Гадо дигар аст.  Ӯ  дар симои хеш мехоҳад моро бо мо муаррифӣ кунад. Зимнан, меҷӯяд, мепӯяд, меомӯзад ва… ҳанӯз чизе мураккаб аст, ки мураккабтарини онҳо табиати нобиғаҳост.

 

ҲОШИМ НОБИҒА АСТ!

Медонам, ба бисёриҳо мақбул нест, ки ман нафари зиндаеро нобиға гуфтам. Ҷамъияти мурдапарасти мо нобиғаҳояшро баъди сарашон пайдо кардаву пеши мазорашон зону шикаставу тавбаву надомат сохтаву ҳайкал метарошад. Вале ман дар зиндагиаш, сареҳатан ва бо бовар мегӯям, ки Ҳошим нобиға аст. Ва на танҳо дар санъати ҳунармандӣ.

Олами ҳунар, театр, кино басе печидагиҳо дорад. Мураккабтарин олам аст он. Зеро дигар маълуму мушаххас нест, ки дӯсту душманат бо ту ҳунарнамоӣ доранд ва ё дар асл суҳбат мекунанду симпатияву антипатия низ дар нақшҳост, ниқобҳост, сенарияҳост, суробҳост ва ё дар амал?!. Ҳошим аз ин олам хеле дилмондааст. Мисле, ки дигарон низ дилсарданд. Воқеият ин аст, ки олами театриро фаҳмидану дарк сохтану баҳо гузоштан хеле кори саъб аст. Аммо воқеияти дигар ин ҳам ҳаст, ки дар ин олам мисли Ҳошим Гадо дигар касе нест…

Ҳошим даҳсолаҳост аз бозиҳои пасикулуарӣ сард шудаву аз театр  фирор кардааст. Аммо ин фирори ӯ мисли фирори дигарон нест, ки «ҳақиқатро дар мино» дидаву аз оламу одам бибридаву худро ба маю шароб мезананд. Ҳошим гурехт, аммо на ба оғӯши фаромӯшӣ. Ӯ барои худ ҷодаи нав кашф кард ва собит сохт, ки ба ҳар коре нобиға даст занад-гул мешукуфонад!

 

Ӯ НАВИСАНДА ШУД!

Ҳошим дар тӯли 7 - 8 сол… 100 ҷилд китоб навишт. Ба фарзи мисол, бештар аз асосгузорони марксизму ленинизм. Ин дар ҳолест, ки барои Ленин дастгоҳи идеологӣ тӯли 70 сол менавишту кор мекарду таҳрир менамуду тафсир месохт. Ҳошим дар ин ҷода тани танҳо талош кард…

Имрӯз ҷамъияти китобгурезу китобқимоби мо, ки Ҳошимро нахондаанд, фикр мекунанд асарҳояш сатҳӣ ва пастбаҳоянд. Вале, мане, ки аз ин хизона чанд адад китобро хондаам, бо боварӣ мегӯям, ки «Ҳошим нависандаи олист ва ҳар китобаш ба хазинаи як давлат меарзад». Ман медонам, чӣ мегӯям!

Вусъати андешаи нависанда – Ҳошим бе марз аст. Ӯ тавонистааст, дар кутубаш синтези адёнро ғунҷонад. Ҳатто Авастову Буддоияро синтез кунад. Қиссаҳое, ки дар бораи паёмбарони ин динҳо дар осори Ҳошим дучор меоӣ бо ташреҳи ҳошимӣ воқеан ҳам, бикранд. Ва ин танҳо ҷунуни ҳошимгадоист, ки ҳазрати Довудро «дузду роҳзани одӣ» муаррифӣ карда тавонад.

Мо афроде, ки вусъати андеша надорем, ҳеҷ гоҳ, ин ҳақиқатро наменавиштем. Зеро мо танҳо тавбаву надоматро медонем. Чизе, ки моли авомуннос аст, Ҳошим инро менависад! Зеро болотар аз пиндори як фарди заминист.

 

Ӯ АЗ ДИГАР ОЛАМ АСТ!

Баҳсҳое, ки Гомеру Софокл, Данте, Уқлидусу Суқрот, Сервантесу Шекспир, Исову Мӯсо, Гоголу Пушкин дар асарҳои Ҳошим доир мекунанд, аналог дар таърихи адабиёти мо надоранд. Фарзи мисол, дар китоби «Хлестаков»-аш ончунон «хлестаковщина»-ро муаррифӣ намудааст, ки ту гӯӣ, бо Гогол ҳамнишин буд. Ва ё «Кометы»-яш ӯро ҳамқадаҳи садҳо файласуфи Юнону Руми қадим месозаду мубоҳисаи пешазмаргии Суқрот бо Ҳошим нависандаро ҳампалатаву ҳамкамераи он фарзона менамояд…

Мутаассуф, ҷамъияти сахт мазҳабии мо, ки думболаи таассуб мераваду ҳатто осори ворастаи Саъдиву Ҳофизу Хайёмро ҷомаи мазҳаб мепӯшонад, Ҳошимро ҳеҷ гоҳ нахоҳад фаҳмид. На имрӯз ва на фардо… Зеро ӯ  аз олами мо нест. Вале, ҳатман рӯзе мерасад, ки ӯро аз ифтихори аврупоиён дарёфтаву мушт бар сина зада, хоҳем гуфт:

- Ӯ тоҷик буд! Ӯ аз табори мо буд…

 

Зафар МИРЗОЁН,

муҳаққиқ