Бисту ҳафт сол муқаддам мардуми шарафманд ва сарбаланди тоҷик ба хотири ояндаи неку дурахшони давлату миллат, бо масъулияти баланди шаҳрвандию инсонӣ Конститутсияи давлати соҳибистиқлоли худро тариқи раъйпурсии умумихалқӣ қабул намуданд. Қабули ин санади олии ҳуқуқӣ, ки низоми давлатдории навини моро муайяну мушаххас сохт, дар давраи басо мушкил ба миён омад.

Бояд дар ёд дошт, ки дар таҳияи лоиҳаи Конститутсия ва қабули он дар таърихи 4 ноябри соли 1994 нақши Пешвои муаззами миллат бисёр барҷаставу мондагор аст. Комиссияи конститутсионӣ таҳти роҳбарии бевосита ва пешниҳоди таклифҳои судманди Сарвари давлат фаъолият намуда, арзишҳои пазируфташудаи башарӣ, аз ҷумла эъмори давлати ҳуқуқбунёд, демократӣ, дунявӣ, сарчашмаи ҳокимият будани халқ, ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд, гуногунии сиёсӣ ва мафкуравӣ, таҷзияи ҳокимият, назорати судии конститутсионӣ, идораи парлумонӣ, низоми ягонаи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, дар матни Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф ва сабт намуд. Шояд фарогирии чунин арзишҳо буд, ки Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби як зумра мутахассисони кишварҳои ҷаҳон, назири Иёлоти Муттаҳидаи Амрико, Британияи Кабир, Федератсияи Россия, коршиносони Созмони Милали Муттаҳид, Шурои амният ва ҳамкории Аврупо ва созмонҳои дигари байналмилалӣ сазовори баҳои баланд гардид.

Ҳоло бо гузашти 30 сол аз Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон қабули Конститутсия дар чунин сатҳу мазмун яке аз дастовардҳои муҳиму таърихӣ шинохта мешавад. Зеро ба таъкиди Сарвари давлат: «Конститутсия барои аз байн  бурдани хатаре, ки ба Истиқлолияти  давлатӣ  таҳдид   мекард, шароити  зарурии   ҳуқуқӣ муҳайё карда, барои аз нобудӣ наҷот додани давлати тозаистиқлоли тоҷикон ва аз парокандагӣ  раҳоӣ  бахшидани   миллати  тоҷик асос гузошт, ҷиҳати  расидан ба ваҳдати  миллӣ  таҳкурсии   устувор  гардид ва дар он марҳалаи ҳассоси таърихӣ барои гузоштани асосҳои аркони давлатдории  тоҷикон  нақши  тақдирсозу  ҳалкунанда   бозид».

27 соли амали Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки зери роҳбарии Пешвои миллат ва талошҳои дусолаи ӯ қабул гардидааст, аз он шаҳодат медиҳад, ки комиссияи конститутсионӣ ва гурӯҳи корӣ дар қабули ҳуҷҷати сарнавиштсози миллати худ маҳорати баланди касбӣ  ва масъулияти олии шаҳрвандию инсонӣ нишон дода, бо такя ба анъанаҳои таърихии гузаштагони худ ва таҷрибаи ҷаҳонии қабули конститутсияҳо, арзишҳои умумиэътирофшудаи байналмилалӣ ва арзишҳои миллӣ як конститутсияи мукаммал, пурмазмун, фаҳмо, одӣ ва бо шеваи нобу равони тоҷикӣ таҳияшударо рӯйи кор оварданд, ки ин санад бо танзими масъалаҳои бунёдии худ  бахтномаи миллати мо гардида, барои рушду таҳкими давлатдориву давлатсозии халқи тоҷик заминаи мусоиди сиёсиву иҷтимоӣ фароҳам овард.

Воқеан, Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон санади муҳими сиёсӣ ва ҳуқуқию иҷтимоӣ буда, ҳамчун ҳуҷҷати зинда ва стратегӣ инъикосгари равандҳо ва дигаргуниҳои иҷтимоӣ ба шумор меравад. Ин санади олӣ моро ба сӯйи дигаргуниҳои азими иқтисодиву иҷтимоӣ раҳнамун месозад. Аз ин рӯ, бояд дар заминаи меъёрҳои Конститутсия зиндагӣ ва фаъолият карданро рисолати худ дониста, дар партави нишондодҳои он амал намоем ва ба пешрафту тараққиёт ва саодати бештар даст ёбем.

 

Карим КАРИМЗОДА, 

муовини раиси Суди конститутсионии  

Ҷумҳурии Тоҷикистон