Вакилони Маҷлиси намояндагон Созишномаи сармоягузорӣ байни Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷамъияти дорои масъулияти маҳдуди «Осиё Кемикал» оид ба барқарорсозӣ, таҷдид ва ба истифода додани Ҷамъияти саҳомии кушодаи «Азот»-ро, ки  8 феврали соли ҷорӣ ба имзо расида буд, ба тасвиб расонданд. Созишнома бо мақсади амалигардонии ҳадафи чоруми стратегии кишвар – Саноатикунонии босуръат, эълон гардидани солҳои 2022 – 2026 – Солҳои рушди саноат пешбинӣ шудааст. 

 

Саъдӣ Қодирзода, раиси Кумитаи давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатии кишвар,  зимни баррасии созишнома дар Маҷлиси намояндагон гуфт, ки ҶДММ «Осиё Кемикал» ширкати ватанӣ буда, татбиқи лоиҳаи созишномаи сармоягузории мазкурро бо ҷалби сармояи мустақими дохилӣ амалӣ менамояд. Лоиҳа бо маблағи 20 миллион доллари ИМА амалӣ шуда, ҳоло беш аз 60 дарсади корҳои сохтмонию васлкунӣ ба анҷом расидааст. Дар ин раванд, қубурҳои газ аз ноҳияи Ёвон то корхона пурра барқарор ва машъали рамзӣ фурӯзон карда шудааст. 

Бояд гуфт, ки имрӯз талаботи кишвар ба нуриҳои минералӣ зиёда аз 600 ҳазор тоннаро ташкил медиҳад, ки, мутаассифона, ҳамагӣ 30 – 35 дарсади он таъмин гардида истодааст, ки ин ҳам бошад, бештар воридотист. Бинобар ин, дар ҳолати пурра ба истифода додани ҶСК «Азот» талабот ба намудҳои гуногуни нуриҳои минералӣ то 50 дарсад таъмин ва вобастагӣ ба воридот коҳиш меёбад.       

Раиси кумита афзуд, ки тибқи ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ, иқтидори истеҳсолии корхона бо роҳандозии ду хати истеҳсолӣ солона ба 180 ҳазор тонна мерасад. Бо барқарор шудани ҶСК «Азот» раванди таъмини бозори дохилӣ бо нуриҳои минералӣ, аз ҷумла карбамит, дуоксиди карбон,  оксигени газӣ ва ғайраҳо, ба танзим медарояд. Ҳоло шумораи кормандон дар корхона 533 нафар буда, марҳила ба марҳила аз рӯйи васлу насб ва ба кор даромадани хати истеҳсолӣ то 1005 нафар мерасад. Тибқи созишнома, 80 дарсади кормандонро шаҳрвандони кишвар ташкил медиҳад. Пурра ба истифода додани корхона тирамоҳи соли ҷорӣ пешбинӣ гардидааст, агар вазъияти ҷойдоштаи геополитикӣ ба ин раванд таъсири манфӣ нарасонад. Татбиқи лоиҳаи мазкур маблағҳои буҷетиро талаб накарда, баръакс тавассути таъсис додани ҷойҳои нави корӣ ва пардохти андоз ба ғанишавии буҷетҳои ҷумҳуриявӣ ва маҳаллии шаҳри Левакант мусоидат менамояд. 

- Масъалаи барқарор намудани иқтидорҳои истеҳсолӣ ва тақвияти истеҳсолоти нуриҳои менералӣ яке аз ҳадафҳои стратегии мамлакат буда, дар Стратегияи милли рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030, Стратегияи рушди саноат дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030, Барномаи саноатикунонии босуръати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2020 – 2025 пешиҳод гардидааст, - гуфт Рустам Раҳматзода, вакили парлумон.

Ба назари Мирзоанвар Ахмедов, узви Кумита оид ба масъалаҳои аграрӣ, захираҳои об ва замини Маҷлиси намояндагон, кишоварзон дар раванди вохӯрӣ бо интихобкунандагон иброз медоранд, ки норасоии нуриҳои минералӣ ва болоравии нарх яке аз сабабҳои дар сатҳи зарурӣ истифода нагардидани боздеҳии замин аст. Солҳои 2018 – 2020 тибқи маълумоти расмии оморӣ, ба замини кишт андохтани нуриҳои минералӣ ба ҳисоби миёна дар миқёси ҳамаи зироатҳои кишоварзӣ 134 килограмм ва пору 3,4 тоннаро ба ҳар гектар ташкил мекунад. Дар вазъияти бамиёномада, тадбирҳои андешидаи Ҳукумати ҷумҳурӣ оид ба истифодаи иқтидорҳои дохилӣ, аз ҷумла мавриди истифода қарор додани корхонаи «Азот»-и шаҳри Левакант саривақтӣ буда, боиси дастгирист. Ба фаъолият оғоз намудани корхонаи нуриҳои минералӣ аз тарафи кишоварзон бо хушнудӣ пазируфта хоҳад шуд, чунки онҳо имконият пайдо мекунанд, ки бо баланд бардоштани ҳосилнокии зироатҳои кишоварзӣ устувории бозори озуқавории ҷумҳуриро таъмин намоянд. 

 

Маҳмуд МИРЗОЁН, 

«Ҷумҳурият»