Забони мо ҷаҳони мост ёрон,

Чароғи дудмони мост ёрон.

Варо чун дида бояд парваридан,

Ки нури дидагони мост ёрон.

Ҳамаи мо хеле хуб медонем, ки забон ҳастии миллат буда, касе забони модарии худро бо тамоми паҳлуяш аз худ намояд, омӯзишу фаҳмидани забони дигар низ барояш осон мегардад. Чуноне мегӯянд: 

Ҳар кас ба забони худ сухандон гардад,

Омӯхтани сад забон осон гардад.

Дар назари аввал ҳамагон чунин андеша доранд, ки забони модариро медонанд, вале як чизро дарк намекунанд, ки гуфтугӯи одӣ ин забондонӣ нест. Забондонӣ омӯзиши амиқро аз кас талаб мекунад. Бинобар ҳамин, бояд кӯшиш ба харҷ диҳем, ки забонро аз гуфтугӯи одӣ фарқ намоем.

Забони тоҷикӣ забони хеле бою ғанӣ ва зебою шевост. Мо вазифадорем, ки онро дар баробари дигар муқаддасоти миллӣ чун гавҳараки чашм ҳифз намуда, барои рушду нумӯяш саҳмгузор бошем. Зеро:

Баҳри ман танҳо забони модарист, 

Ҳамчун шири модар аст.

Баҳри ӯ ташбеҳи дигар нест – нест, 

Чунки меҳри модар аст.

Бале, ҳар миллат бояд забони модариашро дӯст дорад ва онро муқаддас дорад. Гарчанде дар тули асрҳо аҷнабиён ва душманони хориҷиву дохилӣ чандин маротиба ба ин забон фишор  оварда бошанд ҳам, на юнониву на араб, на турку муғул ин забонро аз байн бурда натавонистанд. Бузургии забон аст, ки оламиён Абуабдуллоҳи Рӯдакиро бо мутолиаи осораш шинохтаву одамушшуаро унвонаш карданд. Дар тули асрҳо баъди пароканда шудани Давлати Сомониён, ба сари мардуми тоҷик қавму қабилаҳои гуногун ҳоқимият карданд, вале маҳз ба шарофати забони шевою гӯёямон халқи тоҷик аз байн нарафт. Имрӯзҳо, ки падидае бо унвони ҷаҳонишавӣ тамоми мамлакатҳои мустақил ва номустақилро ба гирдоби худ кашидан дорад, ягона василаи нигоҳ доштани ҳувияту худшиносии миллӣ ин, пеш аз ҳама, забони модарист. 

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ҳифзу гиромидошти забони модарӣ таваҷҷуҳи хосса доранд. Ба таъкиди  Сарвари давлат халқ, давлат дар он вақт зинда мемонад, ки забонаш зинда бошад.

Дарвоқеъ, забон қиматтарин ганҷи миллат асту дар пайкари ҳастӣ шарораи муҳаббати ҷовидона. Забон пояи мустаҳкам ва як рукни давлатдорист. Он дирӯзро бо имрӯз ва фардои наслҳо мепайвандад. Аз ин рӯ, мо забони модарии худро дӯст медорем. Забоне, ки бо шири модар, бо аллаҳои ширину навозишҳои гарми ӯ дунёи ҳастиро баҳрамон рангин намудааст.

Бинобар ин, моро лозим меояд, ки бо ҳар васила дар рушду такомули забони адабии тоҷик саъю талош намоем ва қарзи фарзандии хешро дар назди Ватану миллат адо намуда, барои наслҳои оянда намунаи ибрат бошем ва бо ин амали некамон руҳи ниёгонамонро пос дорем.

 

Забони модарии мо дарӣ аст,

Ба шир омехта бас шакарӣ аст.

Дар он оҳангҳои чашмасорон,

Равон монанди дарёҳо сарӣ аст.

Ба ҳиммат кӯҳро монад каломаш,

Ба қимат мисли кори заргарӣ аст.

Ҳама меҳри Ватан хезад зи ҳарфаш,

Ба вазни «Шоҳнома» лашкарӣ аст.

 

Матлуба РАҲМОНОВА, 

омӯзгори кафедраи забонҳои Донишкадаи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон ба номи Саймумин Раҳимов