илм
Имкониятҳои
«Имконот»
васеъ аст
Соли 2008 барои аҳли илми тоҷик соли талошу омӯзиш ва ҷустуҷӯву бозёфтҳо буд. Дар ин сол бори нахуст дар Тоҷикистон бахши имконоти Маркази байналмилалии илмию техникӣ ба фаъолият шурӯъ намуда, ба олимон имкон дод, ки истифода аз технологияи навтарин ва роҳҳои тиҷорисозии моликияти зеҳниро ройгон омӯхта, дар тадқиқотҳои илмиашон истифода баранд.
Сӯҳбати хабарнигори мо бо Муҳаббатшо Ҳикматов, роҳбари шӯъбаи тоҷикистонии Маркази байналмилалии илмию техникӣ, дар ҳамин хусус сурат гирифт.
-Шӯъбаи минтақавии Маркази байналмилалии илмию техникӣ, ки дар ҷумҳурии мо фаъолият мебарад, чӣ гуна созмони илмист ва чӣ ҳадаф дорад?
- Маркази байналмилалии илмию техникӣ созмонест, ки ба василаи пажӯҳиши илмҳои дақиқу табиӣ ба рушди истеҳсолот мусоидат мекунад. Тасвиби Созишномаи байниҳукуматии давлатҳои Иттиҳоди Аврупо, Федератсияи Русия, ИМА ва Ҷопон дар соли 1992 ба таъсиси марказ асос гузошт ва он соли 1994 ба фаъолият шурӯъ намуд. Ҳоло бисёр мамлакатҳои Осиёю Аврупо ва Амрикои Шимолӣ ба ин созмон пайвастанд. Марказ ба 2631 лоиҳаи беш аз 960 институти илмию тадқиқотии кишварҳои гуногуни ҷаҳон дар ҳаҷми 811 миллиону 500 ҳазор доллари амрикоӣ ёрии бебозгашт расондааст. Дар ҷумҳурии мо аз соли 2003 ба фаъолият пардохт. Бо назардошти рушди ҳамкориҳо дар соҳаи илмҳои дақиқу табиӣ Эмомалӣ Раҳмон, Президенти ҷумҳурӣ, намояндаи ин маркази байналмилалиро ду маротиба, солҳои 2006 ва 2008, ба ҳузур пазируфта, ба барномаҳои он баҳои баланд дод. То имрӯз аз ҷониби марказ 29 лоиҳаи пажӯҳишии олимону мутахассисони тоҷик ба маблағи 6 миллиону 700 ҳазор доллар дастгирӣ ёфтааст. Инчунин чаҳор лоиҳаи иртиботӣ дар ҳаҷми 700 ҳазор доллар маблағгузорӣ шуд, ки дар натиҷа 32 муассисаи илмии мамлакат бо шабакаҳои мағзвора(интернет) пайваст гашт, ки ҳар яки он имкони истифодаи аз 20 то 40 нуқтаи интернетиро дорост. Дар айни замон ҳар яке аз ин муассисаҳо бо 3 роёнаи (компютер) рӯимизӣ ва як роёнаи дастӣ таъмин шудаанд. Марказ барномаҳои омӯзишӣ ва сафарҳои хидматиро ҳам дастгирӣ менамояд. Соли 2008 бо ёрии моддии он барои ширкат дар конфронсҳои илмӣ ва семинару вохӯриҳо 23 олими тоҷик ба кишварҳои дигари ҷаҳон сафар кард. Инчунин дар маркази эпидемиологию санитарии Вазорати тандурустии ҷумҳурӣ дар бахши микробиология ва озмоишгоҳи касалиҳои вирусӣ дар асоси вокуниши занҷирии полимерӣ барои табибон ду курси таълимӣ амал намуд.
- Лоиҳаҳои пажӯҳишие , ки марказ дастгирӣ мекунад, таҳқиқи кадом соҳаҳоро фаро гирифтаанд?
-Тавре ки дар оғоз гуфтам, марказ пеш аз ҳама ба рушди технология ва илмҳои табиию дақиқ таваҷҷӯҳ дорад. Бинобар он лоиҳаҳо оид ба илмҳои биотехнологӣ, экология, технологияи истеҳсолот, маводшиносӣ, энергетикаи алтернативӣ, физика ва кимиё дастгирӣ меёбанд. Инчунин он лоиҳаҳое, ки ҳалли проблемаҳои милливу байналмилалии техникиро мавриди таҳқиқ қарор медиҳанд, маблағгузорӣ мешаванд. Дар мавриди пажӯҳишҳои вобаста ба ҳалли масъалаҳои гузариш ба иқтисоди бозорӣ, ҷомеаи шаҳрвандӣ, вусъат додани пажӯҳишҳои бунёдиву амалӣ, таъмини амнияти энергетикаи ҳастаӣ ва ҷалби олимони давлатҳои ИДМ ба ҷомеаи илми ҷаҳон низ Маркази байналмилалии илмию техникӣ ёрии маҷҷонӣ мерасонад.
-Таъсиси бахши имконоти марказ ба муҳаққиқони тоҷик чӣ имконе фароҳам овард ва оянда аз фаъолияти он чӣ навгониеро интизоред?
-Бахши имконот бо таҷҳизоти технологияи муосир муҷаҳҳаз шудааст ва ба олимону мутахассисон имкон медиҳад, ки аз технологияи навтарин ройгон истифода баранд. Бо олимони кишварҳои гуногуни ҷаҳон дар робита бошанд ва аз илми ҷаҳони муосир тавассути мағзвора огоҳ гарданд. Лоиҳасозиро омӯзанд ва малакаи тиҷорисозии моликияти зеҳниро пайдо намоянд. Ҳоло ду курси таълимии бахши имконотро беш аз 100 нафар хатм намуд. Дар курси аввали омӯзишӣ кор бо роёнаро дар асоси барномаи омӯзишии махсуси Маркази байналмилалии илмию техникӣ ба роҳ мондем. Дар курси таълимии минбаъда олимону мутахассисони мо усулҳои ҳифзу истифодаи моликияти зеҳнӣ ва тиҷорисозии натиҷаҳои тадқиқоти илмиашонро омӯхтанд.
Ният дорем ғайр аз ташкили курсҳои омӯзиши роёна, инчунин таълими назарияи тиҷорисозии натиҷаҳои илмию истеҳсолӣ, таҳияи бизнес-план, идораи лоиҳаҳои пажӯҳишӣ ва стратегияи менеҷментро ба роҳ монем ва бо ташкили видео-конфронсҳо робитаро бо олимони кишварҳои дигар тақвият бахшем. Соли ҷорӣ боз 5 муассисаи илмии дигари кишвари мо бо шабакаи ҷаҳонии мағзвора пайваст хоҳад шуд.
Хайринисои Расулӣ,
«Ҷумҳурият»
Баёни ақида (0) Санаи нашр: №: Мутолиа карданд: 6909
