энергетика
НЕРУГОҲИ ХУРД БИСЁР, ВАЛЕ КАМКОР
Ба хотири таъмини аҳолӣ бо неруи барқ ҳар сол бо дастгирии Ҳукумат ва сармоягузорони дохилию хориҷӣ дар ҷумҳурӣ неругоҳҳои хурди барқӣ сохта мешаванд. Вазорати энергетика ва захираҳои оби кишвар тибқи Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, таҳти рақами 73 аз 2 феврали соли 2009 «Дар бораи Барномаи дарозмуддати бунёди силсиланеругоҳҳои хурди барқӣ дар давраи солҳои 2009 – 2020», дар ҳамкорӣ бо вазорату идораҳои дахлдор, сармоягузорони ватанӣ ва хориҷӣ ин барномаро роҳандозӣ намуда истодааст. Аз ҷумла, дар соли 2013 дар мамлакат 8 неругоҳи барқи обии хурд бо иқтидори аз 10 то 800 кВ сохта ба истифода дода шудааст, ки иқтидори умумиашон 1816 кВ мебошад. Ин неругоҳҳо 477 хоҷагӣ ва 23 муассисаи хоҷагии халқро бо неруи барқи арзон ва аз ҷиҳати экологӣ тоза таъмин менамоянд.
Бояд гуфт, ки неругоҳҳои мазкур танҳо барои равшании хонаҳо ва ба кор даровардани дастгоҳу асбобҳое, ки неруи барқро кам харҷ мекунанд, пешбинӣ шудаанд.
Тибқи иттилои вазорат дар ҷумҳурӣ аз соли 1991 то 2013 - ум 310 неругоҳ, аз ҷумла, дар вилояти Хатлон 28, Суғд 89, Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон 48 ва ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ 145 - то бо иқтидори аз 5 то 4300 кВ сохта шудааст. Онҳо аз ҳисоби буҷети давлатӣ, грантҳо ва сармоягузорони ватанӣ бунёд ёфтаанд, ки дар маҷмӯъ иқтидори умумиашон 28245 кВ - ро ташкил медиҳад.
Аз ин рақамҳо чунин бармеояд, ки воқеан ҳам аҳолии ниёзманди неруи барқ то ҳадде мушкилоти худро ҳал кардааст ва ин неругоҳҳо воқеан ба мардум хизмат карда истодаанд. Аммо, мутаассифона, чи хеле ки огоҳ шудем, дар мавсими зимистон бештари он неругоҳҳо бекор хобидаанд. Ба гуфти Вайсиддин Тиллоев, сардори шуъбаи таҳлил, мониторинг ва сарфаҷӯии неруи барқи Вазорати энергетика ва захираҳои оби ҷумҳурӣ «Аз 310 неругоҳи хурд 169 адади он дар тамоми фасли сол ва 14 - тоаш мавсимӣ буда, дар фаслҳои тирамоҳу зимистон кор мекунанд. 16 НБО - и хурди дар тавозуни ШСХК «Барқи Тоҷик» буда, ки тамоми сол кор мекунанд, соли гузашта 5294,4 ҳазор кВт.соат неруи барқ истеҳсол намудаанд.
Аммо ҳолатҳое мешавад, ки кори неругоҳҳо дар як муддати муайян боздошта мешаванд. Ба ин камобӣ дар обанборҳо сабаб мегардад. Барои ҳамин мо дар фасли зимистон мардумро бо барқ таъмин карда наметавонем. Баъзан дар ҳолати ба таъмир гузоштан, чархаҳо низ аз кор мемонанд.
Камбудии асосии неругоҳҳои хурд дар он аст, ки онҳо барои захираи об обанбор надоранд ва дар маҷрои дарё сохта шудаанд. Вақте дар дарё об кам аст, онҳо кор намекунанд. Илова бар ин, аз 310 неругоҳи хурде, ки дар ҷумҳурӣ сохта шудааст, 97-тоаш аз ҳисоби буҷети давлат, грантҳо ва сармоягузорони ватанӣ бунёд ёфтаанд. Боқӣ 213-тоаш моликияти ҷамъиятҳои саҳомӣ ва ашхоси алоҳида буда, аз рӯйи имкон кор мекунанд.
Нигинаи РАҲМОН, «Ҷумҳурият»
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 23.01.2014 №: 17 Мутолиа карданд: 9021
