маориф
ШАРОИТ ХУБ АСТУ ДОНИШОМӮЗӢ БАД
Аз рӯзе, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон соҳибистиқлол гардид, ба рушди мактабу маориф дар ноҳияи Тоҷикобод диққати ҷиддӣ дода мешавад. Президенти кишвар ва Ҳукумати ҷумҳурӣ навбунёд будани ин ноҳияро ба назар гирифта, барои пешравии ҳама соҳаҳои хоҷагии халқ, хусусан, мактабу маориф тамоми чораҳои заруриро андешиданд. Сабаб ҳамин буд, ки дар даврони истиқлолият дар ноҳияи Тоҷикобод то соли 2014 якчанд мактабҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ сохта мавриди истифода қарор гирифт. Дар назди баъзеи дигар муассисаҳои таҳсилоти умумӣ ва ибтидоӣ синфхонаҳои иловагӣ сохта шуд. Дар қаламрави ноҳия сохтмон барои ҳамаи зинаҳои таҳсилоти умумӣ ба маблағи 4 миллиону 195 ҳазору 615 сомонӣ анҷом пазируфт, ки 2 миллиону 356 ҳазор сомонии он аз ҳисоби фонди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон буд. Боқимонда 660 ҳазор сомонӣ аз ҳисоби Вазорати маориф ва илм, 316 ҳазору 100 сомонӣ аз Бонки ҷаҳонӣ ва 596 ҳазор сомонии дигараш аз ҳисоби ташилотҳои хориҷӣ барои рушду сохтмони мактабу маориф истифода гардид. Аз ин навсозиҳо барои таҳсилкунандагон қариб 6140 ҷои нишаст фароҳам омад.
Дар соли 2014 бошад, ҳамчунон сохтмонҳо идома ёфта истодаанд, аз ҷумла сохтмони қисмати дуюми бинои муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии рақами 6, деҳаи Нушор барои 240 ҷои нишаст, ба маблағи 1 миллиону 497 ҳазор сомонӣ, сохтмони бинои дуошёна дар назди муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии рақами 8, деҳаи Сарипул иборат аз 8 синфхона ба маблағи 1 миллиону 646 ҳазор сомонӣ бунёд мегардад. Баъди анҷом ёфтани сохтмон ин ду бино бо таҷҳизоти зарурӣ ва замонавӣ муҷаҳҳаз гардонда мешаванд. Инчунин, бояд қайд намуд, ки соли ҷорӣ болопӯши биноҳои муассисаҳои таълимии рақамҳои 18 ва 19, деҳаҳои Мазори Боло ва Нушори Боло ба пуррагӣ иваз карда шуданд. Ба маблағи 180 ҳазор сомонӣ дар интернати наздимактабии рақами 4, деҳаи Ширинчашма хобгоҳ барои писарон сохта ва мавриди истифода қарор гирифт. Сохтмони чунин хобгоҳ барои духтарон ба маблағи 840 ҳазор сомонӣ оғоз гардидааст, ки то охири соли ҷорӣ ба истифода дода мешавад. Аз ҳисоби буҷаи маҳаллӣ бошад, ба маблағи 80 ҳазор сомонӣ дар назди бинои муассисаи таҳсилоти умумии асосии рақами 22, деҳаи Бӯстон ду синфхонаи иловагӣ ва дар назди муассисаи таҳсилоти умумии асосии рақами 32, деҳаи Миразён синфхонаҳои иловагӣ сохта истодаанд. Зиёда аз ин, бо мақсади хубтар фаро гирифтани хонандагон барои таҳсил, муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии рақами 38, деҳаи Лангари Шоҳ ва рақами 32-и деҳаи Миразён ба муассисаҳои таҳсилоти умумии асосӣ ва муассисаҳои таҳсилоти умумии асосии рақами 14 - деҳаи Одилобод, рақами 27 - деҳаи Дараи Нушор ва рақами 34 - деҳаи Ғанишоб ба муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ табдил ёфтанд.
Дар ноҳия 43 адад муассисаи таълимӣ мавҷуд аст, ки 8924 нафар хонандаро фаро мегирад ва аз ин шумора 4029 нафарашон духтарон мебошанд. Инчунин 1 муассисаи томактабӣ ва маркази таҳсилоти иловагӣ вуҷуд дорад. Имсол дар назди се муассисаи таълимии ноҳия муассисаҳои томактабӣ кушода шуд.
Соли ҷорӣ 564 нафар хонандагон синфи 11-ро хатм намуданд, 93 нафар ба муассисаҳои таҳсилоти олии кишвар ва хориҷ аз он дохил гардиданд. Бо вуҷуди оне, ки дар соҳаи сохтмони муассисаҳои таълимӣ дар ноҳия пешравиҳо ҳаст, вале сатҳи дониши хонандагон паст буда, аксари талабагон дониши казоӣ надоранд. Сабабҳои ин кам будани муассисаҳои томактабӣ, нарасидани муаллимони боихтисос аз фанҳои риёзиёту табииёт ва кимиё, дониши сусти мутахассисони ҷавон, бахусус хатмкардагони Донишкадаи омӯзгории ноҳияи Рашт, бепарвоии роҳбарони муассисаҳои таълимӣ ва падару модарони хонандагон мебошад. Омилҳои дигаре, ки ба сифати таҳсилот таъсири манфӣ мерасонанд, ин бе тайёрӣ ба дарс даромадан ва ба усули нави таълим дарс нагуфтани омӯзгорон аст. Баҳогузории дуруст ба дониши хонандагон яке аз сабабҳои бедоршавӣ ва ба хондан ҳавас пайдо кардани онҳо мегардад. Чунин омӯзгороне низ ёфт мешаванд, ки ба хонандагон аз дониши доштаашон баландтар баҳо мегузоранд. Ин “олиҳимматӣ” низ ба зарари хонанда аст. Ба чунин хатоиҳо роҳ додани муаллимон аз як тараф, агар аз надонистани меъёрҳои баҳогузорӣ, муайян карда натавонистани сатҳи дониши шогирдон ва хуб надонистани фан бошад, аз тарафи дигар, аз беназоратии маъмурияти мактабҳо ва кормандони шуъбаи маориф мебошад. Бояд қайд кард, ки аксари роҳбарон ва мудирони қисми илмии муассисаҳои таълимӣ дониши кофӣ надоранд, ки ба дарсҳои муаллимон даромада, онҳоро ба таври бояду шояд таҳлил намоянд. Инчунин, пурра таъмин набудани соҳаи маориф бо захираҳои моддӣ - таълимӣ, ба монанди китобҳои дарсӣ, маводи методӣ, китобхона, синфхонаҳо, мизу курсӣ, иншооти санитарӣ ва ҳатто оби нӯшиданӣ тоза ба сифати таълим таъсири манфӣ мерасонад. Мутаассифона, то имрӯз ягон усули муайяне барои назорати сифати таҳсилот дар асоси пай дар пайӣ ва риояи стандартҳои мувофиқ дар муассисаҳои таълимӣ таҳия нашудааст.
Боиси хурсандист, ки муаллимони ноҳия сари вақт маошҳои худро мегиранд ва дархости мутахассисони ҷавон барои гирифтани қитъаи замини наздиҳавлиӣ ба мақомот қонеъ гардонда шудааст.
Абдуҳалим ҲУСАЙНӢ,
ноҳияи Тоҷикобод
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 16.10.2014 №: 201 Мутолиа карданд: 1455
