энергетика
Чаро нархи барқ
баланд шуд?
Бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти №433 дар ҷумҳурӣ аз 1 август нархи нерӯи барқ 25 фоиз баланд бардошта шуд.
Мутобиқи дастури созмонҳои байналмилалии молиявӣ, аз ҷумла Бонки ҷаҳонӣ ва Хазинаи байналмилалии асъор бояд дар ҷумҳурӣ то соли 2010 қимати ҳар киловатт. соат нерӯи барқ ба 2,5 сент расонида шавад. Аҳолии кишвар акнун барои истифодаи ҳар киловатт.соат нерӯи барқ 7,5 дирам маблағ месупорад. Ин тадбир дар заминаи зина ба зина зиёд намудани нархи барқ дар кишвар ҷиҳати ба нархи барқи Ҷумҳуриҳои Осиёи Марказӣ ва давлатҳои узви ИДМ баробар намудани он аст. Ёдовар мешавем, ки нархи барқ дар кишвари мо нисбат ба тамоми кишварҳои ҳамсоя ба маротиб арзон буд ва баъди афзоиши нархи он ҳам ҳанӯз арзон боқӣ мемонад.
Шояд суоле ба миён ояд, ки созмонҳои байналмилалии асъор чӣ ваколат доранд, ки барои баланд бардоштани нархи нерӯи барқ дар кишвари мо дастур медиҳанд? Гап сари он аст, ки дар Тоҷикистон соҳаи барқ ба маблағгузории ин созмонҳо эҳтиёҷи калон доранд ва дар як вақт, дар ҳоли арзон будани нерӯи барқ хоҳишмандони маблағгузории ин соҳаи энергетика хеле кам пайдо мегарданд. Ба пиндори мутахассиси пешбари соҳаи энергетикаи минтақаи Аврупо ва Осиёи Марказии Бонки умумиҷаҳонӣ Рагувир Шарма, ки вазъи энергетикии кишвари моро мавриди омӯзиш қарор додаст, бо назардошти вазъи имрӯзаи соҳаи гидроэнергетика, ки ба таҷдиду офият хеле ниёз пайдо кардаааст, имрӯз дар Тоҷикистон ҳар киловатт. соат нерӯи барқ ба ҳисоби миёна бояд камаш 4 сент нарх дошта бошад. ӯ ақида дорад, ки зиёд кардани нархи нерӯи барқ боиси беҳбудӣ бахшидан ба таъминоти барқ мегардад. Мувофиқи назарпурсие, ки Бонки умумиҷаҳонӣ дар байни аҳолии Тоҷикистон ва Қирғизистон гузаронидааст, мардум тайёранд барои барқ зиёдтар маблағ сарф намоянд, ба шарте сифати таъминоти он беҳтар гардад. Аммо барои беҳбудӣ бахшидан ба дараҷа ва сифати таъминот маблағ лозим аст. Арзонии тарифи барқ барои вусъати сохтмонҳои азими энергетикӣ низ халалҳо ворид менамояд.
Мувофиқи талаботи даврони бозаргонӣ нарху навои тамоми маҳсулоти истеъмолӣ баланд рафт, вале нархи барқ ҳанӯз ҳамчунон хеле арзон боқӣ мондааст. Агар муқоиса намоем, нисбат ба дигар маҳсулоти талаботи аввалия, масалан орд, рӯған, ҳатто шаъму гӯгирд, нархи барқ арзон ва суръати афзоишаш пасттар аст. Барои муқоиса масалан дар даврони шӯравӣ нархи як қуттӣ гӯгирд 1 тин ва як киловатт.соат нерӯи барқ 4 тин буд. Яъне, бо як киловат.соат нерӯи барқ чор дона гӯгирд харидан мумкин буд. Ҳоло чӣ? Нархи як қуттӣ гӯгирд 10 дирам ва як киловатт.соат нерӯи барқ барои аҳолӣ 7,5 дирам аст. Яъне, бар ивази 1 кВт.соат нерӯи барқ як қуттӣ гӯгирд ҳам харидан мумкин нест.
Барқ ҳам барои аҳолӣ ва ҳам хоҷагии халқ маҳсулоти хеле муҳим ба шумор рафта, талабот ба он меафзояд. Аз дигар тараф, агар мо хоҳем, ки дараҷа ва сифати барқ мутобиқи талабот бошад, бояд хароҷоти маҳсулоти истеҳсолнамудаамон, яъне барқ, пӯшонида шавад. Аз ин лиҳоз, баланд бардоштани нархи барқ дар Тоҷикистон ба манфиати тамоми ҷомеа аст. Яъне акнун лозим меояд, ки барои равнақи ин соҳаи барои ҳамаамон муҳим ва даркорӣ ва ба хотири таъминоти худамон андаке зиёдтар маблағ сарф намоем. Тавре, ки агар орди сафед харидан хоҳем, зиёдтар пул мебарорем. Ин афзоиши нархи барқ, мутмаъинем, охируамр ба манфиати кор хоҳад шуд
Ёдовар мешавем, ки бо назардошти бӯҳрони умумиҷаҳонии молиявӣ, як марҳилаи баланд кардани нархи барқ, ки бояд моҳи май сурат мегирифт, бо дастури Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфи назар гардида буд.
Дар айни замон ягона илоҷи аз ҳад зиёд хароҷот нашудани маблағ барои нерӯи барқ сарфакорона аз он истифода бурдан аст.
Н. Ёдгорӣ,
сардори умури матбуоти ШСХК «Барқи тоҷик»
Баёни ақида (0) Санаи нашр: №: Мутолиа карданд: 5241
