фарҳанг
ШОҲИН – ШОИРИ БЕДОРУ РАВШАНГАР
Дар Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон Конфронси ҷумҳуриявии илмӣ – амалӣ таҳти унвони «Шамсиддин Шоҳин ва адабиёти тоҷики асри ХIХ» баргузор гардид. Конфронс ба 160 - умин солгарди шоир бахшида шуда, дар он президенти Академияи илмҳо Фарҳод Раҳимӣ, мушовири бахши ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои рушди иҷтимоӣ ва кор бо ҷомеа Масрур Абдуллозода, раиси Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон Низом Қосим, директорони институтҳои соҳавӣ ва олимону шоирон иштирок ва суханронӣ намуданд.
Масрур Абдуллозода оид ба ҷойгоҳи шоир дар адабиёти тоҷик сухан гуфта, изҳор дошт, ки Шамсиддин Шоҳин аз рӯшанфикрони бедору боҷасорати асри худ буд.
- Аз осори гаронмояи ин суханвари бузург пайдост, ки ӯ бо ғояҳои баланди инсонпарварӣ мехост аз ҳуқуқу озодиҳои раияти заҳматкаш дифоъ намояд. Зеро ҳукуматдорони манғитӣ зулму истибдод-ро ба авҷи аъло расонда буданд. Заминаҳои инқилоби фикриро маҳз аз осори Шоҳин барин шоирон ҷустан равост. Чунки онҳо дар партави андешаҳои фардонигари Аҳмади Дониш дарк карда буданд, ки ҷомеа таҷаддуд ва ривоҷи тоза мехоҳад, - афзуд М. Абдуллозода.
Дар ҳақиқат, Шоҳин дар он замони каҷдорумарез на танҳо бо қалам, балки бо шамшери адолат низ муҷаҳҳаз мешуд. Махсусан, дар асари насрии худ «Бадоеъ - ус - саноеъ» амирону амалдорони даврро сахт зери тозиёнаи танқид гирифт ва камбуду костагиҳои кори эшонро ошкор намуд.
- Шоҳин аз зумраи он шоирон аст, ки ҳамагӣ 35 сол ё мувофиқи баъзе аз маълумоти дигар, 36 сол умр дид, аммо дар ин муддати кӯтоҳ тавонист мақоми худро дар адабиёти ҳазорсолаи тоҷик таъйин намояд. Мероси гаронбаҳои ӯ – девони ашъор, «Лайлӣ ва Маҷнун», «Туҳфаи дӯстон» ва асари насрии «Бадоеъ - ус - саноеъ» далелҳои маҳками абадияти номи ӯст, - баён кард узви пайвастаи Академияи илмҳои ҷумҳурӣ Ҷӯрабек Назриев.
Бино ба гуфтаи ӯ, Шоҳин бо ғазалҳои марғубу дилошӯб ва тозамаънии хеш афкори ҷадиду рӯҳбахшеро дар зеҳнҳо бедор мекунад. Ғазалиёти ӯ дар заминаи ҳақиқату воқеияти зиндагӣ, шунидаву мушоҳидаҳои инфиродӣ, тахайюли шоирона, ҳикмату фалсафа, мазомини қуръониву аҳодиси набавӣ ташаккул ва ба дилу дидаҳо роҳ ёфтанд.
Аз ибтидои асри бистум то имрӯз беҳтарин оҳангсозони ватанӣ бар матни ашъораш оҳанг баставу устодони шашмақому фалаксаро ғазалҳояшро сурудаанд. Содирхони Ҳофиз, Ҳоҷӣ Абдулазиз, Левӣ Бобохон, Акашариф Ҷӯраев, Фазлиддин Шаҳобов, Маъруфхоҷа Баҳодуров, Барно Исҳоқова, Боймуҳаммад Ниёзов, Абдулло Назриев, Аҳмад Бобоқулов, Одина Ҳошим ва Зафар Нозим аз он ҷумлаанд.
Б. САЛИМОВ,
“Ҷумҳурият”
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 23.10.2018 №: 206 Мутолиа карданд: 951
