иқтисод
РУШДИ САНОАТ ДИДГОҲИ МАҶМӮИРО ТАҚОЗО МЕКУНАД
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамасола ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Паёми худро ироа менамоянд. Мавриди тазаккур аст, ки дар он умдатарин ва ҳассостарин масъалаҳои барои рушди кишвар муҳим инъикос мегарданд. Дар Паёми навбатӣ, ки дирӯз ироа гардид, масъалаҳои муҳим арзёбӣ шуданд ва ҳар яке аз он шоистаи баррасӣ мебошанд. Дар миёни онҳо ҷанбаҳое буданд, ки барои рушди устувори кишвар имкониятҳои наверо мекушоянд. Дар ин росто, мехостам ба чанд нуктаи хеле муҳими Паём таваҷҷуҳ намоем.
Сарвари давлат иброз доштанд, ки барои ноил шудан ба ҳадафҳои гузошташуда ҳамкориро бо шарикони рушд минбаъд низ идома медиҳем ва сармояи мустақими ҷалбшударо ба ворид намудани техникаву технологияҳои муосири истеҳсолӣ, таъсиси ҷойҳои кории нав ва афзоиши ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти рақобатноки ватанӣ равона мекунем. Ин нукта басо муҳим буда, аз масъулон дидгоҳи маҷмӯиро тақозо дорад. Яъне барои сармоягузории хориҷӣ омода намудани фазои хуби иқтисодӣ, ҳуқуқӣ, фарҳангӣ ва равонӣ яке аз вазифаҳои муҳимтарини мақомоти ваколатдори давлатӣ дар ин сатҳ ба ҳисоб меравад.
Нуктаи муҳими дигаре, ки дар Паёми Президенти кишвар ироа гардид, рушди саноат мебошад. Дар шароити ҷаҳонишавӣ танҳо он мамлакатҳое метавонанд муваффақ гарданд, ки саноати рушдкарда дошта, ниёзҳои худро аз он бароварда тавонанд. Масъалаи зикршуда ба рушди истеҳсолот рабт дошта, бидуни он тасаввурнопазир аст. Дар навбати худ, истеҳсолот бо низоми андозбандӣ робитаи мустақим дорад: андоз сода ва ба манфиатҳои давлату соҳибкор посухгӯ бошад, ба фоидаи умум аст. Дидгоҳи маҷмӯӣ ба масъала онро талаб менамояд, ки низоми андозбандии кишвар бояд мувоҷеҳи ислоҳоти ҷузъӣ шавад, яъне он барои ҳамаи субъектҳо фаҳмо ва шаффоф бошад, меъёрҳои қонунгузории андоз духӯрагиро аз байн бурда,заминаҳои коррупсия дар соҳаро низ рафъ созад.
Нуктаи дигари муҳими Паём ба коркарди пахта бахшида шуд, ки амалан бо саноатикунонии истеҳсолот робитаи мустақим дорад. Коркарди пахта, пеш аз ҳама, рушди саноати сабуки ватанӣ аст, ин ҷойи корӣ, манбаи андозбандӣ ва зиёдтар аз ин, ба даст овардани фоидаҳое мебошад, ки алъон кишвар ва заҳматкашон аз он камтар баҳравар мешаванд. Чи гунае ки зикр гашт, ҳоло мувофиқи маълумоти оморӣ ҳамагӣ 10-12 дарсади нахи пахта дар дохили кишвар коркард мешавад. Соли 2018 содироти нахи пахта назар ба соли гузашта ду баробар афзудааст. Дар дохили кишвар коркарди пахта барои саноатикунонии кишвар мусоидат намуда, метавонад омили ҷалби сармояи дохилӣ ва хориҷӣ гардад. Мувофиқи баъзе аз таҳлилҳои соҳа фаразан агар 1 килограмм пахтаи коркардношуда нархаш дар биржа 1 доллари ИМА бошад, пас баъди коркард, арзиши он метавонад то 10 маротиба боло равад, яъне худи ҳамин мантиқи иқтисодӣ моро водор мекунад, ки пешниҳоди Сарвари давлатро батадриҷ татбиқ намоем. Дар ин раванд ба ду ҷанбаи муҳим аҳамияти хоса бояд дод: аввал, истифодаи васеи таҷрибаи муваффақи ҷаҳонӣ дар соҳа ва дувум, истеҳсоли маҳсулоти пахтагие, ки ба завқи истеъмолкунанда ҷавобгӯ бошад. Агар коркарди пахтаро ба таври маҷмӯӣ ба роҳ монем, на танҳо саноати сабуки мо рушд мекунад, балки аз ин ҳисоб фоидаҳои зиёдтар ба даст меоянд.
Моҳира САНГМАМАДОВА,
муовини сармуҳаррири рӯзномаи
«Ҷумҳурият»
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 27.12.2018 №: 257-258 Мутолиа карданд: 956
