иқтисод
"БИЗНЕС – ИНКУБАТОР".
ВАЪДАҲО КАЙ ҶОМАИ АМАЛ МЕПӮШАНД?
Дар пайи дастгирӣ ва таваҷҷуҳи пайвастаи давлату Ҳукумати ҷумҳурӣ соҳаи соҳибкории кишвар рӯ ба пешрафт овард ва соли гузашта шумораи соҳибкорони ватанӣ 11 ҳазор адад зиёд шуда, ба 326,5 ҳазор расид.
Ба гуфтаи Фаррух Ҳамрализода, раиси Кумитаи давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатӣ, ба рушди соҳаи соҳибкорӣ, пеш аз ҳама, мораторияи санҷиши фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ, ислоҳоти ҷоришуда, сабукиҳои андозию дигар пардохтҳо мусоидат намуданд.
- Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба масъалаи фаъолияти соҳибкорӣ диққати махсус дода, ҷиҳати беҳтар намудани фазои соҳибкорию сармоягузорӣ ба вазорату идораҳо дастуру супоришҳои мушаххас медиҳанд. Соли 2018 аз ҷониби Пешвои миллат дар соҳаи соҳибкорӣ 300 рӯзи ислоҳот эълон шуд, ки дар асоси ин иқдом тадбирҳои зиёди ҳавасмандӣ роҳандозӣ шуданд. Баробари ин, солҳои охир шумораи мақомоти санҷишӣ низ нисбат ба солҳои гузашта коҳиш ёфта, ҳоло ҳамагӣ 25 ададро ташкил медиҳад. Барои дастгирии молиявии соҳибкорони маҳаллӣ бо супориши Сарвари давлат муассисаи давлатии «Фонди дастгирии давлатии соҳибкорӣ» таъсис ёфт, ки аз оғози фаъолияти он то имрӯз барои 190 лоиҳаи соҳибкорони ҷумҳурӣ дар самтҳои коркарди маҳсулоти кишоварзӣ, сайёҳӣ, гидроэнергетика ва ғайра ба маблағи 270,4 миллион сомонӣ қарзҳои имтиёзнок ҷудо гардиданд. Танҳо соли гузашта 26 лоиҳаи тиҷоратии соҳибкорон ба андозаи 50,6 миллион сомонӣ дастгирӣ ёфт. Дар маҷмӯъ, бо мақсади дастгирии ҳамаҷонибаи соҳибкорону сармоягузорони ватанӣ тайи чанд соли охир беш аз 100 намуди имтиёзу сабукиҳо роҳандозӣ гардидаанд, - гуфт Фаррух Ҳамрализода.
Аз маълумоти оморӣ бармеояд, ки рушди фаъолияти соҳибкорӣ ба афзоиши сармоягузории бахшҳои гуногун мусоидат намудааст. Соли гузашта нисбат ба соли 2018 маблағгузории бахши хусусӣ ба сармояи асосӣ 10 дарсад афзуда, воридоти сармояи мустақими хориҷӣ 3,3 миллиард сомониро ташкил дод, ки фоли нек аст.
Вале бо вуҷуди ин, мутаассифона, дар соҳаи соҳибкории мамлакат баробари пешравиҳо баъзе мушкилиҳо низ ба назар мерасанд, ки барои рушди ин бахши калидии иқтисоди миллӣ монеа эҷод мекунанд. Барои мисол, мувофиқ ба талаботи сармоягузорон таҳия намудани лоиҳаҳои тиҷоратию саҳибкорӣ ва ҷалби бештари ҷавонон ба ин бахши муҳим дар ноҳияҳо ҳанӯз масъалаҳои ҳалталаб ба ҳисоб мераванд. Бо вуҷуди он ки дар маҳалҳо имкониятҳои боз ҳам бештар ба роҳ мондани фаъолияти соҳибкорӣ аз ҳисоби ҷавонон фаровонанд, мутахассисони ҷавобгӯи талаботи замон барои омодасозии лоиҳаҳои дурусти тиҷоратию истеҳсолӣ, менеҷменти молиявӣ, истифодаи технологияҳои нав ва тарҷумонҳои тахассусӣ вуҷуд надоранд. Норасоии чунин кадрҳои замонавӣ боиси он гардидааст, ки бархе соҳибкорони навкор фаъолияти худро самаранок идома дода наметавонанд. Соли гузашта дар шаҳру ноҳияҳо аз 36,4 ҳазор соҳибкори навкор 25,8 ҳазор нафари онҳо фаъолияташонро қатъ карданд.
Барои истифода аз имкониятҳои фаровони табиӣ ва коркарди ашёи хом дар минтақаҳо амалисозии тарҳу лоиҳаҳои мувофиқи талаботи замон ва ҷалби сармоя дар ҷойи аввал меистад. Аммо аксари соҳибкорони ҷавони деҳот малакаю таҷрибаи замонавии фаъолияти соҳибкорӣ надоранд. Надоштани дониши кофии иқтисодӣ ва ҳуқуқиву технологии ҷавобгӯ ба талаботи замони муосир амалишавии нақшаҳояшонро мушкил гардондааст.
- Дар деҳоти мамлакат талошҳо ҷиҳати бо истифода аз имкониятҳои маҳали худ машғул шудан ба фаъолияти соҳибкорӣ зиёданд. Аммо аксарият таҷрибаю малакаи таҳия сохтани лоиҳаҳои сармоягузорӣ, нақшаҳои тиҷоратӣ ва истифодаи технологияи нави истеҳсолиро надоранд ва андешаҳои худро амалӣ карда наметавонанд. Ин ҳолат ба қисман иҷро нашудани барномаҳои иҷтимоию иқтисодии шаҳру ноҳияҳо боис гардидааст, - гуфт Ёқуб Исмоилов, муовини раиси Кумитаи рушди маҳали назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон.
Ду сол қабл Фаррух Ҳамрализода иттилоъ дода буд, ки ба хотири баланд бардоштани сатҳи тахассусии соҳибкорон ва амалисозии идеяву нақшаҳои ҷавонони соҳибзавқ дар бахши соҳибкорӣ фаъолияти марказҳои махсуси омӯзишӣ бо номи «Бизнес-инкубатор» - ҳо дар гӯшаю канори кишвар роҳандозӣ мегардад. Аммо афсӯс, ки то ҳанӯз ҳатто як чунин марказ ба фаъолият напардохтааст.
Тавре Дилшод Ҷӯраев, директори муассисаи давлатии «Ташаккул ва рушди соҳибкорӣ дар Тоҷикистон», дар тақвият изҳор дошт, ки то имрӯз ягон «Бизнес инкубатор» ба фаъолият оғоз накардааст.
- Тибқи нақша, дар шаҳрҳои Душанбе, Хуҷанд, Кӯлоб, Бохтар ва Хоруғ бунёди иншооти «Бизнес - инкубатор» - ҳо дар назар аст. Имсол баъд аз анҷоми корҳои сохтмонӣ дар ин самт қадамҳои аввалин гузошта мешаванд ва дар минтақаҳо «Бизнес – инкубатор» - ҳо аз фаъолияти худ дарак медиҳанд, - гуфт номбурда.
Ба роҳ мондани фаъолияти «Бизнес – инкубатор» - ҳо ба рӯи кор омадани мутахассисони лоиҳасоз ва менеҷерон дар соҳаи соҳибкорӣ мусоидат намуда, ҷалби сармоягузоронро дар маҳалҳо мувофиқи эҳтиёҷоти мардуми он беҳбудӣ хоҳад бахшид. Корафтодагоне, ки чанд сол боз аз сабаби номукаммалии лоиҳаҳои тиҷоратиашон дарбадари ташкилоту идораҳо сарсону саргардон мегарданд, ба воситаи ин марказҳо мушкили худро осон хоҳанд кард. Пас, кай «Бизнес - инкубатор» - ҳо фаъол мешаванд? Суолест, ки аз масъулон посухи бетаъхир мехоҳад!
Ташрифулло САЪДУЛЛОЕВ, «Ҷумҳурият»
Баёни ақида (0) Санаи нашр: 3.03.2020 №: 46 Мутолиа карданд: 1078