Матои рағза бештар барои дӯхтани чакман истифода мешавад ва он яке аз афзори болопӯши чӯпонҳо ба шумор меравад, чунки барфу боронро аз худ намегузаронад.
Дар ноҳияи Варзоб занҳо дар дукони заминӣ рағзаҳои нисбатан дурушт мебофтанд, ки он барои пайтоба истифода мешуд. Дар деҳаҳои ноҳияи  Дарвоз аз матои рағза шалворҳои ғафси пашмин медӯхтанд, ки он «шорағза» ном дошт ва барои иҷрои корҳои вазнин дар фасли зимистон, алалхусус барои човандозҳо дар мусобиқаи бузкашӣ хеле мувофиқ буд.
Рағза матои дурушти пашминиест, ки риштааш аз пашми гӯсфанд тайёр мешавад. Ҳунари рағзабофӣ, асосан, дар байни тоҷикони кӯҳистон ва қисман водиҳо, ки ба парвариши гӯсфанд  шуғл доранд, аз замонҳои қадим маъмул буд. Рағзабофӣ кори занҳо буда, одатан онҳо дар фасли зимистон ришта ресида, аз он дар дукон матои рағза мебофтанд. Нахуст пашми гӯсфандҳоро тарошида, аз он тавассути дук (дар баъзе ҷойҳо онро «орчуқ» ё «урчуқ» меноманд) ё чалак риштаи пашмин мересиданд. Риштаҳои омодашударо  ба дукони рағзабофӣ васл карда, ба бофтани рағза шурӯъ менамуданд.
Қисми асосии дастгоҳ аз чорчӯба ва шохчаҳо иборат мебошад. Шохаҳо аз чӯбҳои нафиси буттаи ирғай омода мегардид, ки миқдори он 75 ададро ташкил мекард. Шоха тақрибан 40 сантиметр дарозӣ дошта, баландияш 26 - 27 сантиметр буд.  Ҳалқаҳои риштаҳо ба чилла баста мешуд, ки аз байни онҳо «мафтулак»-торҳо мегузаштанд. Пудҳоро ба мокуҳо мепечонданд ва бофанда пудро бо дастонаш оҳиста-оҳиста мекушод. Бари матои рағзаи бофташуда  як ваҷабу чор ангушт, яъне 25 - 30 сантиметр ва дарозии он ба ҳашт газ баробар буд.
Рағзаи омодашударо аз дукон кушода, дар буғи оби ҷӯшон дам медоданд ва баъд аз он дар хонаи гарм рӯи тахтаи ҳамвор мегузоштанд ва бо пой мефишурданд. Рӯзи дигар матоъҳоро дар болои бом паҳн карда, мехушконданд. Сипас, рағзаро кашида, баробар менамуданд ва ба чӯби ғафсе мепечонданд.
Дар Мастчоҳ, онро «эзори шорағза» меномиданд, ки бештар шикорчиён онро аз болои шалвори пахтагин дар ҳавоҳои сард мепӯшиданд. Аз рағзаи дурушт, инчунин, линга, хурҷин, чоруқбанд ва арғамчин тайёр менамуданд.
Рағза се ранг дошт: сафед, сиёҳ ва тиранг. Навъи аз ҳама арзишманд ва хушнамудаш рағзаи сафед ба шумор мерафт, ки он дар дуконҳои муқаррарӣ ба мисли карбос бофта мешуд. 

Таҳияи Гулнисои САЪДОНШО, «Ҷумҳурият»