Рӯйхати адабиёти тавсияшаванда барои иштирокчиёни 

Озмуни ҷумҳуриявии «Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст»

1. Номинатсияи хондан ва аз ёд кардани адабиёти кӯдакон ва наврасон, осори шифоҳӣ, порчаҳо аз осори манзуми адибони классикӣ ва муосири тоҷик:

- хондани афсонаҳои халқи тоҷик, ҳикоя аз «Ҷомеъ-ул-ҳикоёт», «Гулистон», «Бӯстон»-и Саъдии Шерозӣ, «Баҳористон»-и Абдурраҳмони Ҷомӣ, «Таҳзиб-ус-сибён»-и Садриддин Айнӣ ва латифаю ҳаҷвияҳои халқӣ;  

- аз ёд кардани зарбулмасалу мақолҳои халқӣ, чистонҳо, осори манзум аз шоирони барҷастаи классикӣ (аз осори Абуабдуллоҳ Рӯдакӣ, Абулқосим Фирдавсӣ, Саъдии Шерозӣ, Ҳофизи Шерозӣ, Камоли Хуҷандӣ, Абдурраҳмони Ҷомӣ, Бадриддини Ҳилолӣ, Абдулқодири Бедил, Зебуннисо, Соиби Табрезӣ, Туғрал, Шамсиддин Шоҳин ва дигарон), инчунин, аз ашъори бачагонаи устод Садриддин Айнӣ, Абулқосим Лоҳутӣ, Пайрав Сулаймонӣ, Мирзо Турсунзода, Мирсаид Миршакар, Гулчеҳра Сулаймонова, Ғаффор Мирзо, Сайдалӣ Маъмур, Нӯъмон Розиқ, Убайд Раҷаб, Акобир Шарифӣ, Мавҷуда Ҳакимова, Алӣ Бобоҷон ва ҳикояву афсонаҳо ва қиссаву асарҳои хаёлии Аминҷон Шукӯҳӣ, Абдумалик Баҳорӣ, Нозирҷон Боҳирӣ, Ҷӯра Ҳошимӣ, Латофат Кенҷа, Юсуфҷон Аҳмадзода, Маҷид Салим ва дигар нависандагони маъруф. 

 

2. Номинатсияи хондани қиссаву ривоятҳои халқӣ, асарҳои насрӣ ва аз ёд кардани осори адибони классикии тоҷик:

1)  намунаҳои насри ривоятӣ: «Ҷомеъ-ул-ҳикоёт», «Чаҳор дарвеш», «Ҳазору як шаб», «Тӯтинома», «Синдбоднома», «Калила ва Димна», «Самаки айёр», «Марзбоннома», «Абумуслимнома», «Доробнома» ва ғайра;

2) осори насри классикӣ: «Томирис ва Куруш», «Шерак», «Корномаи Ардашери Бобакон», «Калила ва Димна», «Ёдгори Зарирон», «Ёдгори Бузургмеҳр», «Қобуснома»-и Унсурмаолии Кайковус, «Сафарнома»-и Носири Хусрав, «Гулистон»-и Саъдии Шерозӣ, «Баҳористон»-и Абдурраҳмони Ҷомӣ, «Ахлоқи Муҳсинӣ», «Футувватномаи султонӣ», «Рисолаи Ҳотамия», «Анвори суҳайлӣ»-и Ҳусайн Воизи Кошифӣ, «Бадоеъ-ул-вақоеъ»-и Зайниддин Маҳмуди Восифӣ, «Дастур-ул-мулук»-и Самандархоҷаи Тирмизӣ, «Наводир-ул-вақоеъ»-и Аҳмади Дониш, «Туҳафи аҳли Бухоро»-и Мирзо Сироҷи Ҳаким ва дигар нависандагони маъруф;

3)  аз ёд кардани ашъори шоирон аз рӯйи жанр:

- ғазал – на кам аз 100 ғазал (аз Абуабдуллоҳ Рӯдакӣ ва ҳамасрони ӯ,  Саноии Ғазнавӣ, Анварии Абевардӣ, Шайх Фаридаддини Аттор, Адиб Собири Тирмизӣ, Ҷалолиддини Балхӣ, Фахриддини Ироқӣ, Саъдии Шерозӣ, Амир Хусрави Деҳлавӣ, Ҳасани Деҳлавӣ, Ҳофизи Шерозӣ, Камоли Хуҷандӣ, Убайди Зоконӣ, Салмони Соваҷӣ, Хоҷуи Кирмонӣ, Абдурраҳмони Ҷомӣ, Камолиддини Биноӣ, Бадриддини Ҳилолӣ, Зайниддин Маҳмуди Восифӣ, Абдурраҳмони Мушфиқӣ, Сайидои Насафӣ, Шавкати Бухороӣ, Абдулқодири Бедил, Зебуннисо, Соиби Табрезӣ, Калими Кошонӣ, Ғании Кашмирӣ, Толиби Омулӣ, Абдулқодирхоҷаи Савдо, Шамсиддин Шоҳин, Раҳматуллоҳи Возеҳ ва дигар  шоирони маъруф); 

- рубоӣ ва дубайтӣ – на кам аз 120 рубоӣ ва дубайтӣ (аз Абуабдуллоҳ Рӯдакӣ ва ҳамасрони ӯ, Абуалӣ ибни Сино, Бобо Тоҳири Урён, Абусаиди Абулхайр, Хоҷа Абдуллоҳи Ансорӣ, Умари Хайём, Аттори Нишопурӣ, Адиб Собири Тирмизӣ, Ҷалолиддини Балхӣ, Саъдии Шерозӣ, Ҳофизи Шерозӣ, Камоли Хуҷандӣ, Убайди Зоконӣ, Абдурраҳмони Ҷомӣ, Ҳилолӣ, Сайидо, Абдулқодири Бедил, Соиби Табрезӣ ва дигар шоирони маъруф);

- қасида – на кам аз 100 байт (аз Абуабдуллоҳ Рӯдакӣ ва ҳамасрони ӯ, Кисоии Марвазӣ, Унсурӣ, Фаррухии Систонӣ, Манучеҳрии Домғонӣ, Носири Хусрав, Масъуди Саъди Салмон, Анварии Абевардӣ, Адиб Собири Тирмизӣ, Хоқонии Шервонӣ, Ҳаким Саноии Ғазнавӣ, Камолиддин Исмоили Исфаҳонӣ, Аттори Нишопурӣ, Саъдии Шерозӣ, Хоҷуи Кирмонӣ, Салмони Соваҷӣ, Камоли Хуҷандӣ, Абдурраҳмони Ҷомӣ, Абдурраҳмони Мушфиқӣ, Абдулқодири Бедил, Шамсиддин Шоҳин ва дигар шоирони маъруф);

- порча аз достон – на кам аз 150 байт (аз Абуабдуллоҳ Рӯдакӣ ва ҳамасрони ӯ, Абумансури Дақиқӣ, Абулқосим Фирдавсӣ, Фахриддини Гургонӣ, Саноии Ғазнавӣ, Аттори Нишопурӣ, Низомии Ганҷавӣ, Ҷалолиддини Балхӣ, Амир Хусрави Деҳлавӣ, Ҳоҷуи Кирмонӣ, Абдурраҳмони Ҷомӣ, Камолиддини Биноӣ, Бадриддин Ҳилолӣ, Абдурраҳмони Мушфиқӣ, Абдулқодири Бедил, Фитрати Зардӯзи Самарқандӣ, Ҷунайдуллоҳи Ҳозиқ, Мирзо Содиқи Муншӣ, Шамсиддин Шоҳин ва дигар шоирони маъруф);

- дигар навъҳои шеърӣ – қитъа, мухаммас, мусаммат, мусаллас, тарҷеъбанд, таркиббанд ва ғайра – 100 байт. 

 

3. Номинатсияи хондан ва аз ёд кардани осори адибони муосири тоҷик ва адабиёти шифоҳӣ:

1)  аз ёд кардани рубоӣ, дубайтӣ, ғазал, порчаҳо аз достону маснавӣ ва сурудҳои халқӣ аз эҷодиёти даҳонакии халқ;

2)  осори насрии адибони муосир – ҳикояҳо, новеллаҳо, повестҳо, романҳо, драмаҳо, пйессаҳо, ёддоштҳо ва очеркҳои Садриддин Айнӣ, Ҳаким Карим, Пӯлод Толис, Ҷалол Икромӣ, Раҳим Ҷалил, Сотим Улуғзода, Фотеҳ Ниёзӣ, Фазлиддин Муҳаммадиев, Абдумалик Баҳорӣ, Ҷумъа Одина, Муҳиддин Хоҷаев, Урун Кӯҳзод, Сорбон, Кароматулло Мирзоев, Саттор Турсун, Абдулҳамид Самад, Юсуф Акобир, Ҷонибек Акобир, Бароталӣ Абдураҳмон, Баҳманёр, Сайф Раҳими Афардӣ, Муҳаммадзамони Солеҳ, Муаззама, Маҷид Салим ва дигар нависандагони маъруф;

3)  ашъори шоирони муосир:

 - ғазал – на кам аз 100 ғазал аз эҷодиёти Садриддин Айнӣ, Туғрали Аҳрорӣ, Ҳоҷӣ Ҳусайни Кангуртӣ, Абулқосим Лоҳутӣ, Пайрав Сулаймонӣ, Мирзо Турсунзода, Аминҷон Шукӯҳӣ, Боқӣ Раҳимзода, Мирсаид Миршакар, Абдусалом Деҳотӣ, Ҳабиб Юсуфӣ, Аскар Ҳаким, Бозор Собир, Лоиқ Шералӣ, Ҳақназар Ғоиб, Гулрухсор Сафиева, Гулназар Келдӣ, Сайдалӣ Маъмур, Ҳабибулло Файзулло, Ғаффор Мирзо, Муъмин Қаноат, Қутбӣ Киром, Ашӯр Сафар, Ғоиб Сафарзода, Шоҳмузаффар Ёдгорӣ, Ширин Бунёд, Камол Насрулло, Низом Қосим, Муҳаммад Ғоиб, Ҳақназар Ғоиб, Ҳадиса Қурбонова, Меҳринисо, Фарзона, Рустами Ваҳҳоб, Искандари Хатлонӣ, Салими Хатлонӣ, Хайрандеш, Озарахш, Озар ва дигар шоирони маъруф);

-рубоӣ ва дубайтӣ – на кам аз 120 рубоӣ ва дубайтӣ аз эҷодиёти Садриддин Айнӣ, Абулқосим Лоҳутӣ, Мирзо Турсунзода, Аминҷон Шукӯҳӣ, Боқӣ Раҳимзода, Аскар Ҳаким, Лоиқ Шералӣ, Ҳақназар Ғоиб, Гулрухсор Сафиева, Гулназар Келдӣ, Ҳабибулло Файзулло, Мӯъмин Қаноат, Қутбӣ Киром, Ашӯр Сафар, Ғоиб Сафарзода, Шоҳмузаффар Ёдгорӣ, Ширин Бунёд, Камол Насрулло, Низом Қосим, Муҳаммад Ғоиб, Ҳадиса Қурбонова, Доро Наҷот, Меҳринисо, Фарзона, Рустами Ваҳҳоб, Искандари Хатлонӣ, Хайрандеш, Озарахш, Озар ва дигар шоирони маъруф);

- порча аз достон – на кам аз 150 байт аз эҷодиёти Сад-риддин Айнӣ, Туғрали Аҳрорӣ, Ҳоҷӣ Ҳусайни Кангуртӣ, Абулқосим Лоҳутӣ, Мирзо Турсунзода, Мирсаид Миршакар, Аскар Ҳаким, Ҳақназар Ғоиб, Гулрухсор Сафиева, Сайдалӣ Маъмур, Ғаффор Мирзо, Мӯъмин Қаноат, Сафармуҳаммад Аюбӣ, Ҳадиса Қурбонова ва дигар шоирони маъруф);

- дигар навъҳои шеърӣ – 100 байт аз шоирони муосири тоҷик.

 

4. Номинатсияи хондан ва аз ёд кардани осори адибони ҷаҳон:

- осори насрӣ ва аз бар кардани на кам аз 800 байт аз эҷодиёти адибони ҷаҳон: 

Адабиёти рус: дар бахши назм, наср ва драма – Александр Пушкин, Михаил Лермонтов; дар бахши масал – Иван Крилов, дар бахши назм, наср ва драма – Александр Грибоедов, Иван Бунин, Борис Пастернак, Александр Островский, Николай Гогол, Иван Тургенев, Фёдор Достоевский, Лев Толстой, Антон Чехов, Максим Горкий, Михаил Булгаков, Александр Блок, Владимир Маяковский, Анна Ахматова, Марина Светаева, Сергей Есенин, Андрей Платонов, Владимир Набоков, Михаил Шолохов, Александр Солженитсин, Василий Шукшин, Валентин Распутин, Андрей Волос. 

Адабиёти Украина, Беларус ва назди Балтика: дар бахши назм, наср ва драма – Максим Танк,  Эдуардас Межелайтис, Янка Купала, Тарас Шевченко, Леся Украинка, Якуб Колас, Юстинас Мартсинкявичюс, Олес Гончар, Йонас Авижюс, Юрий Ритхэу.

Адабиёти Осиёи Марказӣ (ӯзбек, туркман, қазоқ, қирғиз): дар бахши назму наср ва драма – Абай, Алишер Навоӣ, Машраб, Увайсӣ, Нодира, Фурқат, Ҳамза Ҳакимзода Ниёзӣ, Ғафур Ғулом, Эркин Воҳидов, Олжас Сулаймонов, Абдулло Орипов, Абдулло Қодирӣ, Мухтор Авезов,  Чингиз Айтматов.

Адабиёти Қафқоз: дар бахши назму наср ва драма – Шота Руставели, “Довуди Сосунӣ”, Мирзо Фатҳалӣ Охундов, Хачатур Абовян, Аветик Исаакян, Расул Ҳамзатов, Отар Чиладзе, Самад Вурғун, Нодар Думбадзе, Грант Матевосян.

Адабиёти кишварҳои Амрико ва Канада: дар бахши назм, наср ва драма – Филип Френо (ИМА), Генри Уодсворт Лонгфелло (ИМА), Уолт Уитмен (ИМА), Вашингтон Ирвинг (ИМА), Ҷеймс Фенимор Купер (ИМА), Эдгар Аллан По (ИМА), Марк Твен (ИМА), Теодор Драйзер (ИМА), Ҷек Лондон (ИМА), Фрэнсис Скотт Фитсҷералд (ИМА), Вилям Фолкнер (ИМА), Эрнест Ҳемингуэй (ИМА), Маргарет Митчелл, Ҷон Стейнбек (ИМА), Рэй Брэдбери (ИМА), Курт Воннегут (ИМА), Харпер Ли (ИМА), Эдгар Лоуренс Доктороу (ИМА) Кормак Маккарти (ИМА), Кен Кизи (ИМА), Стивен Кинг (ИМА), Ҷонатан Франзен (ИМА), Маргарет Этвуд (Канада), Элис Манро (Канада).

Адабиёти Амрикои Лотинӣ: дар бахши назм, наср ва драма – Габриэла Мистрал (Чили), Пабло Неруда (Чили), Жоржи Амаду (Бразилия), Габриэл Гарсиа Маркес (Колумбия), Хорхе Луис Борхес (Аргентина), Мигел Астуриас (Гватемала), Марио Варгас Лйоса (Перу), Хулио Кортасар (Аргентина), Карлос Фуэнтес (Мексика).

Адабиёти кишварҳои Аврупо: дар бахши назм, наср ва драма – Данте (Италия), Федерико Гарсиа Лорка (Испания), Ҷованни Боккаччо (Италия), Ҷеймс Ҷойс (Ирландия), Вилям Шекспир (Англия), Иоганн Волфганг фон Гёте (Олмон), Виктор Гюго (Франсия), Ромен Роллан (Франсия), Франсуа Рабле (Франсия), Мигел Сервантес (Испания), Даниел Дефо (Англия), Валтер Скотт (Шотландия), Фредерик Стендал (Франсия), Ҷорҷ Байрон (Англия), Оноре де Балзак (Франсия), Александр Дюма (Франсия), Жорж Санд (Франсия), Ҳанс Кристиан Андерсен (Дания), Вилям Теккерей (Англия), Чарлз Диккенс (Англия), Гюстав Флобер (Франсия), Жюл Верн (Франсия), Эмил Золя (Франсия), Анатол Франс (Франсия), Ги де Мопассан (Франсия), Ҷорҷ Бернард Шоу (Англия), Артур Конан Дойл (Англия), Этел Лилиан Войнич (Англия), Редярд Киплинг (Англия), Марсел Пруст (Франсия), Вирҷиния Вулф (Англия), Франс Кафка (Австрия), Грэм Грин (Англия), Жан-Пол Сартр (Франсия), Албер Камю (Франсия), Дэвид Митчелл (Англия), Ҷоан Роулинг (Англия), Генрик Ибсен (Норвегия), Шарлотта Бронте (Англия), Эмили Бронте (Англия), Люис Кэрролл (Англия), Рафаэлло Ҷованолли (Италия), Болеслав Прус (Лаҳистон), Герман Гессе (Олмон), Сомерсет Моэм (Англия), Ярослав Гашек (Чехия), Кадзуо Исигуро (Япония – Англия), Меша Селимович (Сербия – Босния ва Герсеговина), Жозе Сарамаго (Португалия), Олдос Хаксли (Англия), Эрих Мария Ремарк (Олмон), Антуан де Сент-Экзюпери (Франсия), Ҷорҷ Оруэлл (Англия). 

Адибони Эрону Афғонистон, Ҳиндустон ва Покистон: дар бахши назм, наср ва драма – Муҳаммад Иқболи Лоҳурӣ (Покистон), Маликушшуаро Баҳор (Эрон), Нимо Юшич (Эрон), Эраҷ Мирзо (Эрон), Парвини Эътисомӣ (Эрон), Халилуллоҳи Халилӣ (Афғонистон), Зиё Қоризода (Афғонистон), Аҳмади Шомлу (Эрон), Суҳроби Сипеҳрӣ (Эрон), Нодири Нодирпур (Эрон), Бориқ Шафеӣ (Афғонистон), Фурӯғи Фаррухзод (Эрон), Нусрати Раҳмонӣ (Эрон), Восифи Бохтарӣ (Афғонистон), дар бахши наср – Муртазо Мушфиқ Козимӣ (Эрон), Содиқ Ҳидоят (Эрон), Бузург Алавӣ (Эрон), Симин Донишвар (Эрон), Ҳушанг Гулширӣ (Эрон), Маҳмуди Давлатободӣ (Эрон), Аббос Маъруфӣ (Эрон),  Робиндранат Такур (Ҳиндустон), Прем Чанд (Ҳиндустон).

Адабиёти Осиё ва кишварҳои арабӣ: дар бахши назм, наср ва драма – Рюноскэ Акутагава (Япония), Кобо Абэ (Япония), Лу Син (Чин), Мо Ян (Чин), Ҷуброн Халил Ҷуброн (Лубнон), Нақиб Маҳфуз (Ҷумҳурии Мисри Араб), Азиз Несин (Туркия), Иброҳим Ал-Куни (Лубнон), Маҳмуд Саид (Ироқ), Муҳаммад Зифзоф (Марокаш).