Вакилони Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олӣ дар ҷаласаи навбатӣ лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи истифодаи энергияи атомӣ»-ро ба тасвиб расонданд. 

Фарҳод Раҳимӣ, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон (АМИТ), зимни баррасии лоиҳа иброз дошт, ки қонуни мазкур дар асоси зербанди «в» қисми 1 «Нақшаи миллии амали Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба иҷрои Қатъномаи 1540 Шурои амнияти Созмони Милали Муттаҳид», ки бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 9 феврали соли 2016, № 54, тасдиқ шудааст, таҳия гардид.

- Вобаста ба ташаккул ёфтани муносибатҳои нави ҷамъиятӣ на ҳама ҷанбаҳои фаъолият вобаста ба истифодаи энергияи атомӣ бо Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи истифодаи энергияи атомӣ» танзим карда мешаванд. Аз ин лиҳоз, бо мақсади мукаммал намудани танзими муносибатҳои ҳуқуқии ҷойдошта лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи истифодаи энергияи атомӣ» дар таҳрири нав таҳия карда шуд. Зимни таҳияи он таҷрибаи пешрафтаи ҷаҳонӣ дар соҳаи истифодаи энергияи атомӣ ва амнияти ядроӣ, инчунин, санадҳои дахлдори Агентии байналмилалии неруи атомӣ оид ба таъмини бехатарии реакторҳои илмӣ-тадқиқотӣ ба назар гирифта шудаанд, - гуфт Фарҳод Раҳимӣ.

Қонуни мазкур аз 7 боб ва 35 модда иборат мебошад. 

Зикр гашт, ки дар лоиҳаи мазкур муқаррароти нав оид ба таъмини амнияти дастгоҳҳои ядроӣ дар тамоми марҳилаҳои ҳаётии истифодаи онҳо, аз он ҷумла интихоби майдон ва лоиҳакашӣ, таъмини муҳофизати ҷисмонии дастгоҳҳо, муомилот бо сӯзишвории ядроӣ, таъмини кафолатҳои байналмилалӣ, талаботи тахассусӣ нисбат ба кормандони соҳа, гузарондани экспертизаи бехатарии ядроӣ, радиатсионӣ ва амнияти ҷисмонии ядроӣ пешбинӣ гардидааст. 

Илҳом Мирсаидов, директори Агентии амнияти ядроӣ ва радиатсионии АМИТ, дар шарҳи қонуни мазкур чунин иброз дошт: “Қабули қонуни мазкур иқдоми саривақтӣ буда, он таъминкунандаи заминаи устувори ҳуқуқӣ доир ба истифодаи оқилонаи энергияи атомӣ ва танзими муваффақона барои рушди бемайлон ва боло бурдани имиҷи байналмилалии илми ватанӣ маҳсуб меёбад. Дар иртибот ба қабули он, се ҷанбаи муҳимро зикр намудан мувофиқи мақсад аст. 

Якум. Ин санади ҳуқуқӣ ҷиҳати татбиқи ҳадафҳои эълон гардидани солҳои 2020 – 2040 ҳамчун Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои  табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф, инчунин, Озмуни ҷумҳуриявии “Илм – фурӯғи маърифат” барои насли ҷавони илмии ҷумҳурӣ, бахусус, дар муҳити имкониятҳои таҳқиқоти озмоишгоҳии муассисаҳои илмии АМИТ уфуқҳои тозаро боз менамояд. 

Дуюм. Беҳтар намудани дастоварҳои илмӣ вобаста ба истифодаи энергияи атомӣ барои рушди саноати коркарди маъданҳои рангаю кӯҳӣ, дорусозӣ ва бахшҳои мухталифи тибу кишоварзӣ дар кишвар мусоидат менамояд.

Ва ниҳоят, имконият фароҳам меорад, ки масъалаи назорат ва мониторинги вазъи маҳфузгоҳҳо ва нуқтаҳои гӯрондани сӯзишвории ядроии истифодашуда ё партовҳои радиоактивӣ дар сатҳи зарурии илман асоснок баррасӣ гардад ва ҷалби сармоягузорӣ дар самти ҳифзи муҳити зист ва саломатии аҳолӣ беҳтар шавад”.    

 

Маҳмуд МИРЗОЁН, 

“Ҷумҳурият”