Аз қадимулайём  инсон қонунҳои табиатро  омӯхта, онро ба худ тобеъ гардондан мехоҳад.  Тавре ки дар китоби Авасто омадааст: «Худованд  Замин,  Осмон, Моҳ ва  Хуршедро офаридаву ба дасти инсон супурдааст».   Инсон ва табиат  бо ҳам  ҷузъи  мукаммалро ташкил медиҳанд: онҳо аз   ҳам  ҷудонашавандаанду  бе  ҳамдигар буда наметавонанд.  

Мегӯянд, ки  вақт  ҳама  чизро нишон медиҳад. Имрӯз тамоми  кишварҳои рӯи  Сайёра, аз ҷумла Тоҷикистон   аз тағйирёбии иқлим ранҷ мекашанд, ки ин  нобасомониро ҳам худи  инсон ба бор овардааст, ба мисли обхезиҳову  омадани селу тарма. Ба ифлосшавии боду ҳаво ҳам худи инсон роҳ додааст, ки яке  аз сабабҳои  тағйирёбии иқлим  мебошад. Мо - калонсолон , аз  ҷумла омӯзгорон, ҳамон вақте ин балоҳоро пушти сар намудем,  фаҳмидем, ки инсон бояд бо кайҳон  ҳамоҳанг  бошад. 

Ман,  ки омӯзгори фанни биология ҳастам, мефаҳмам: риояи тозагии муҳити атроф  низ ба  гирифтории  инсон ба  бемориҳои сироятии вазнин  оварда мерасонад.  Ҳамаи ин масъалаҳои  муҳим ба  фанни табиатшиносӣ  ва мушкилоти экологӣ рабт доранд.  Аммо,   бача дар синни мактабӣ  аз куҷо мефаҳмад, ки  як рафтори  одӣ  ба чи балоҳо оварда мерасонад. То пухта расидани фаҳмиши бача  вақт лозим мебошад, аммо   ба  ҷой  намудани меҳри табиат   дар дили бача  аз хурдӣ бояд кӯшид.   Охир,  меҳр парваридан ба ин ё он чиро кӣ ҷой мекунад, албаттта, омӯзгор  ва ё падару модар. Вале ҳамон меҳрро ҳам  то шинохти ҳақиқати  воқеӣ   дар дили хонандагон ҷой накардаем. Ин ҷо, шояд  номукаммалии дониши омӯзгор ҳам, таъсир мерасонад.

Имрӯз вақти он расидааст, ки фанни табиатшиносиро ҳар шахс -  вай  оянда хоҳ духтур ва, ё хоҳ муҳандис ва, ё сохтмончиву барқчӣ  бошад, бояд  омӯзад. Зеро сарсабзиву шукуфоии диёраш  аз ӯ вобастагӣ дорад.  Ба  фикрам,  табиатдӯстиро ба бачагоне, ки оянда чун  шаҳрванди  кишвар  ба воя расида, масъулияти шаҳрвандиро бар дӯш мегиранд, аз тарбия дар зинаҳои поёнӣ  оғоз  намуд. Аз ин рӯ, мо  бояд хонандагонро дар доштани  назари солим ба муҳити атроф  тарбия намоем.

 

Матлуба  МАМАТҚУЛОВА, омӯзгори МТМУ № 55 -и шаҳри Душанбе